Home Blog Pagina 114

31.325 historische foto’s op digitale plattegrond van Leiden

Op de website van Erfgoed Leiden en Omstreken zijn meer dan 31.325 historische foto’s van Leiden overzichtelijk en eenvoudig op te zoeken. Via de geografische interface kunnen foto’s en in een latere fase ook archiefstukken via de plattegrond van Leiden gevonden worden.

De plattegrond is nog niet volledig gedetailleerd omdat er alleen rechtenvrije afbeeldingen op (komen te) staan. Verder zijn ook niet van alle afbeeldingen de adressen bekend.

bron

US: graven met videoschermen gepatenteerd

0

Begrafenissen, zijn niet leuk om bij te wonen en naar een graf gaan is nog moeilijker als dat een herinnering is een geliefde die niet meer leef Veel mensen willen in staat zijn om hun dierbaren herinneren zoals ze waren voor hun dood. En degenen die gestorven zijn willen ook herinnerd worden. Robert Barrows heeft een unieke manier voor mensen om hun geliefde te herinneren en voor de levenden om de herinnering aan wat hun geliefde was als voordat ze stierven te houden. Hoe doet hij dit? Op een zeer nieuwe manier; Mr Barrows heeft de Video Enhanced Gravemarker gemaakt. Mr Barrows bedankt voor het doen van een Openhartig gesprek. In een notendop wat is een Video Enhanced Gravemarker?

 The Video Enhanced Gravemarker (Us Patent # 7,089,495) is een video grafsteen die in staat zal zijn om lange video-inhoud te leveren, met een soepele transmissie, in hoge kwaliteit, net als uw huis video-apparatuur.

Het is ontworpen om een breed scala aan complexe elektronische en computerapparatuur en complexere videografstones dan die alleen korte, diavoorstellingsinhoud of eenvoudige tekstberichten kunnen leveren. Men kan die bedienen via een afstandsbediening  de men kan krijgen of huren bij het kantoor van de begraafplaats en luisteren naar wat een persoon zou hebben willen opnemen voor hun videografsteen.

Audio kan worden geleverd via luidsprekers die aan de videografstone zijn bevestigd. Audio kan ook worden verzonden naar draadloze headsets, die men ook kan krijgen of huren van de begraafplaats kantoor.

Video grafstenen zal begraafplaatsen fascinerende plekken om te bezoeken. Video grafstenen zal ook veranderen de manier waarop de geschiedenis wordt verteld.

Zo iets kan alleen maar bedacht worden in de VS, zou het ook ooit in Nederland zo ver kunnen komen. je weet maar nooit. Begraafplaatsen zijn hier een plek van verstilling, tot nu toe. Mogelijk wel iets voor crematoria ?

GeneVer Jaargang 23, nummer 3, augustus 2020

0

INHOUD
1. Van de redactie
2. In Memoriam Hub Beulen
3. Wat is niks? (door Rinus Suijkerbuijk)
4. De vroegste clerus te Eijgelshoven (door Wim Nolten)
5. Een inwonerslijst van Echt uit de Franse Tijd – 1807 (door Arno Griens)
6. Aanvulling op Karel, Hub en Hein, GeneVer 2019-4, pagina 116-119 (door Antoine Plasier)
7. Kopij
8. Het bidprentje van Petrus Scheeren (door Theo Maes)

Wat is niks?  (door Rinus Suijkerbuijk)

 Nix is een familienaam die in Zuid-Limburg vrij vaak voorkomt. De  belangrijke genealogische website GENEANET vermeldt dat er van de  1.690 personen die deze familienaam in Nederland dragen er in Wittem  (264), Heerlen (131), Gulpen (101) en Mechelen (95) wonen. [Overige  Nederlandse plaatsen worden niet vermeld]. Uit de verdere opsomming  blijkt onder meer een grote concentratie van naamdragers Nix in het  Rheinland te wonen. Hoogstwaarschijnlijk ligt de oorsprong van deze Nix familienaam dan ook over onze Oostgrens in Duitsland.

 Herkomst familienaam Nix.    Wie als Nicolaas gedoopt is, zal veelal toch wel als Nick of Niek  (of Klaas) worden aangeroepen. En als Niek later kinderen krijgt zijn dat  Niek’s kinderen. En dan verwordt dat tot een familienaam Nieks (zoals de  kinderen van Pieter verder als Pieters en die van Jan als Jans door het leven  moeten). En van Nieks wordt het fonetisch, dialectisch, het chiquer en  exotischer geschrevene Nix.   

De vroegste clerus te Eijgelshoven  (door Wim Nolten)  

Maria heissen ich-Gregorius van Duren guis mich-der ceende helt dese clock  Anno m cccc l xxx i [1481]. Dit seind deselbigen letteren de op dese clock  stondt.1  Ruim honderdvijfentwintig jaar geleden werden voor de eerste keer  mededelingen gedaan inzake de vroegere pastoors van Eygelshoven.2  In 1931 volgde een tweede publicatie, helaas zonder exacte  bronnenopgave.3 En in 1981, een halve eeuw later, de derde vermelding,  die grotendeels op beide voorgaande teruggreep.4 Inmiddels zijn nieuwe  bronnen gevonden, waaruit blijkt dat er meer pastoors geweest zijn dan  tot nu toe werd aangenomen.

 Met name in het archief van de heren van  Ter Heiden, dat deel uitmaakt van het archief der ‘Herrschaft Paffendorf’  en bewaard wordt in het Hauptstaatsarchiv te Düsseldorf (nu Duisburg),  zijn veel informatieve stukken bewaard gebleven.5 In bovengenoemde  periode zijn er tot nu toe 40 pastoors werkzaam geweest.6 Het dorp  Eijgelshoven maakte destijds deel uit van de Gulikse onderheerlijkheid Ter  Heiden en de heer van Ter Heiden bezat het ‘collatierecht’ over de kerk, dat  wil zeggen dat hij een pastoor kon voordragen die dan door de kerkelijke  overheid werd aangesteld. Kerkelijk behoorde Eijgelshoven tot het bisdom  Luik; dit was opgedeeld in een aantal aartsdiakenaten, die weer  onderverdeeld waren in landdekenaten. Eygelshoven wordt reeds in 1477  als Eygelsoe ecc(les)ia, naast Kerkrade en vele andere plaatsen vermeld

 Verder nog in de jaren 1478, 1481, 1486, 1490/91 en 1499.8 Dit in de  zogenoemde ‘Pouillés’, dit zijn beneficilijsten opgemaakt te Luik, vanaf  1400, en niet ter plekke, zodat ze niet altijd compleet en ook betrouwbaar  zijn. De parochie Eijgelshoven vormde met de parochie Kerkrade de  noordoostelijke punt van het landdekenaat Maastricht (concilium  Trajectense), dat onder het aartsdiakenaat Hespen- of Haspengouw viel.9  De parochie Eijgelshoven was in de Middeleeuwen heel wat groter dan nu.  In het noorden omvatte ze ook de plaatsen Ubach over Worms,  Marienberg en Scherpenseel, in het oosten reikte ze tot aan het riviertje de  Worm (de grens met het aartsbisdom Keulen) en in het westen strekte ze zich uit tot aan het gebied van de hoofdschepenbank Heerlen, d.w.z. tot  aan Nieuwenhagen. In 1553 bestond het aartsdiakenaat Haspengouw uit  circa 315 parochies en hulpkerken en was het verdeeld in drie dekenaten:  St.Truiden (75), Tongeren (116) en Maastricht (122). Dit laatste lag aan  beide oevers van de Maas en omvatte het grootste gedeelte van de Landen  van Overmaas.10 De parochies van ons huidig bisdom, die vóór 1559 tot het  dekenaat Maastricht behoorden, zijn slechts spaarzaam beschreven:  Eijgelshoven 1558, Eyngelsloe, ecclesia; Berghe prope Egelsloe, appendix  de Egelsloe (Marienberg).11   

Een inwonerslijst van Echt uit de Franse Tijd – 1807  (door Arno Griens)  

Er hebben van Echt uit de Franse tijd twee inwonerslijsten bestaan. Een lijst  uit 1796 waar alle inwoners op staan die ouder zijn dan 12 jaar (Registre  Civique) en een lijst uit 1807 waarop alleen de mannen staan. Ik denk dat  deze laatste een oproeplijst voor militaire dienst is hoewel de jongste  persoon 22 jr. is en de oudste 83 jr. is. Dat zou ook kunnen blijken uit het  nummer in de laatste kolom. Sommigen hebben geen nummer en zijn dan  mogelijk niet inzetbaar.  De originelen van beide lijsten zijn onvindbaar!  Van de lijst uit 1807 is er wel een getypte versie bekend en die volgt  onderstaand. Wat aan deze lijst opvalt, is dat eerst de mannen genoemd  worden die geboren zijn in Echt en daarna (vanaf nr. 473) de mannen die  elders geboren zijn.  zou er op kunnen duiden dat de lijst is voor de weerbaarheid van Echt  (en dat dus diegenen die niet uit Echt komen minder betrouwbaar in deze  zijn en dus achter in de lijst staan).  Mijn oud ouder Jean Guillaume (Johannes Wilhelmus) Griens tekent als  burgemeester de lijst op 20 september 1807.   

Aanvulling op Karel, Hub en Hein, GeneVer 2019-4,  pagina 116 – 119 (door Antoine Plasier)  

Frans Thorissen uit Utrecht heeft volgende aanvullingen -waarvoor dank op de (deel) genealogie van Karel Wagenaar aangeleverd:

 Generatie I  Sophia (Maria Josepha) Wagenaar (Wagner), in haar akte van overlijden  staat als beroep breister, oud 45 jaar, geboren te Schwäbisch Gmünd bij  Frankfort aan de Mein. Opmerking: Schwäbisch Gmünd ligt in deelstaat Baden-Württemberg, circa  40 km oostelijk van Stuttgart terwijl Frankfurt am Main 250 km noordelijk ligt  in de deelstaat Hessen.

 Generatie II  Franciscus Wagenaar, overleden 22 december 1891 (acte 24 december  1891)  Joanna Sebastiana Paulus, overleden 11 december 1869 (acte 13  december 1869)  De echtgenoten van kind 1 (Maria Josephina) en kind 5 (Andreas) waren  neef en nicht. Hun respectievelijke moeders waren twee zussen, Anna  Cornelia van Elteren, geboren te Leur op 1 juli 1808 en Antonetta (ook  Anna) van Elteren, geboren te Etten-Leur op 29 oktober 1813.  Kind 2 (Andreas) was bij overlijden op 10 september 1840 oud 9 weken, dus  is geboren begin juli 1840.

 Verder  nog Generatie III     

Het bidprentje van Petrus Scheeren  (door Theo Maes)

, geb.  Maasbracht 16 Floréal jaar 11 (  06-05-1802), brouwer, zn.v.  Gabriel Scheeren en Anna Maria  Simons (landbouwster), overl.  Born (Holtum) 27-03-1886, tr.  Born 04-04-1856 Anna Cornelia  Jeu(c)ken, landbouwster, geb.  Rothem (B) 21 Brumaire jaar 8,  ged. Rothem (B) 12-11-1799,  overl. Born (Holtum) 23-03-  1895, dr. v. Jean Jeuken en  Maria Anna Severijns.  De bruid is bij haar huwelijk met  Pierre Scheeren weduwe van  Nicolas Nelissen.  Deze Nicolas, zn.v. Johannes  Nelissen en Maria Catharina  Hochstenbach, is in Born op 12-  09-1853 overleden.  Petrus (Pierre) Scheeren, geb.  Maasbracht 16 Floréal jaar 11 (  06-05-1802), brouwer, zn.v.  Gabriel Scheeren en Anna Maria  Simons (landbouwster), overl.  Born (Holtum) 27-03-1886, tr.  Born 04-04-1856 Anna Cornelia  Jeu(c)ken, landbouwster, geb.  Rothem (B) 21 Brumaire jaar 8,  ged. Rothem (B) 12-11-1799,  overl. Born (Holtum) 23-03-  1895, dr. v. Jean Jeuken en  Maria Anna Severijns.  De bruid is bij haar huwelijk met  Pierre Scheeren weduwe van  Nicolas Nelissen.  Deze Nicolas, zn.v. Johannes  Nelissen en Maria Catharina  Hochstenbach, is in Born op 12-  09-1853 overleden.

Ongekende versnelling invoeren Haagse gezinskaarten

0

Het Haags Gemeentearchief wil ruim 500.000 gezinskaarten uit het bevolkingsregister beter toegankelijk maken. Deze grote klus, waarvoor twee jaar was ingepland, zou weleens binnen 9 maanden afgerond kunnen zijn. Op 23 jl. maart ging ons VeleHanden project “Hagenaars en Hagenezen” van start. We gingen er vanuit dat het invoeren van de 528.209 gezinskaarten uit de periode 1913 – 1939 zo’n twee jaar in beslag zou nemen.

Onze startdatum was al maanden eerder gepland; het coronavirus was toen nog geen groot issue. Maar bij de start van het project was dat een ander verhaal: evenementen waren afgelast, winkels gesloten en mensen moesten vooral thuisblijven. Ons project kreeg door deze samenloop van omstandigheden in de media veel aandacht: het leende zich namelijk perfect als ’thuiswerkproject’. Dit was goed terug te zien in het deelnemersaantal: binnen anderhalve week hadden zich al 500 mensen aangemeld voor ons project. En niet alleen uit Den Haag en omgeving, of zelfs Nederland, maar werkelijk uit alle windstreken.
Inmiddels telt het project ruim 700 deelnemers, die al veel beroemde Haagse inwoners zijn tegengekomen, zoals koningin Wilhelmina, Louis Couperus en Anton Pieck.

Dankzij deze enorme hoeveelheid vrijwilligers en het hoge tempo waarin ze werken, hebben we nu al de bijzondere mijlpaal van 50% dubbel ingevoerde gezinskaarten bereikt! Als er in dit tempo wordt doorgewerkt dan zouden al in oktober alle gezinskaarten ingevoerd kunnen zijn.

bron: Haags Gemeentearchief

Lijk onder Zwitserse kerk, blijkt Boris Johnson’s familielid te zijn

0

Syfilitisch gemummificeerd lijk begraven onder Zwitserse kerk, blijkt Boris Johnson’s familielid te zijn

Een syfilitisch, gemummificeerd lijk dat in de Zwitserse stad Bazel is begraven, is meer dan 40 jaar na zijn ontdekking geïdentificeerd – en het blijkt dat de 18e-eeuwse vrouw een voorouder van Boris Johnson was. Genealogen identificeerden het als Anna Catharina Bischoff, de betovergrootmoeder van Boris Johnson.


Haar lichaam werd in 1975 ontdekt tijdens renovatiewerkzaamheden aan de Barfusserkerk van Bazel. De stoffelijke resteren waren ontdekt voor het altaar. De vrouw was gekleed in kleren van goede kwaliteit en duidelijk goed gevoed, dus onderzoekers wisten dat het van een rijke dame was. Ze stelden ook vast dat ze was vergiftigd door kwik, een standaardbehandeling voor syfilis tussen de 15e en 19e eeuw. Hoge niveaus van de giftige stof conserveerden haar overblijfselen.

Maar er was geen grafsteen om haar een identiteit te geven. Het bleef een mysterie tot  wetenschappers de modernste methoden gebruikten om DNA uit de grote teen van het lijk te extraheren .Het materiaal werd vergeleken met dat van levende leden van een vooraanstaande familie uit Bazel waarvan bekend is dat er voorouders in de kerk zijn begraven.

Het onderzoek bevestigde dat het mevrouw Bischoff was. Geboren in Bazel in 1719. Ze bracht het grootste deel van haar leven door in de Franse stad Straatsburg. Maar voor haar dood in 1787 keerde ze terug naar Bazel voor een behandeling van syfilis. Een kwikbehandeling hoewel zeer toxisch was vrijwel de enige beschikbare therapie.

Toen haar identiteit eenmaal was vastgesteld, gingen genealogen aan de slag om haar stamboom te traceren, die ze tot in de Verenigde Staten uitgestrekt vonden. Ze ontdekten dat ze zeven kinderen had, maar slechts twee overleefden de kindertijd. Haar enige dochter was Anna, die met Christian Hubert Baron Pfeffel von Kriegelstein trouwde. Vijf generaties later trouwde Marie Luise von Pfeffel met Stanley Fred Williams, wiens dochter Yvonne trouwde met Osman Wilfred Johnson Kemal, de grootvader van de Britse PM.

Syfilis was tot begin 20ste eeuw een Europese volksziekte waarvan ca 5% van de bevolking sporen vertoonde. Het behoorde tot een van de 3 belangrijkste 19de -eeuwse volksziekten.

Archief Rotterdam : Nieuw op de website

0

De afgelopen maanden zijn nieuwe archieftoegangen, publicaties en beeldcollecties beschikbaar gekomen. Sommige bronnen lagen al een tijdje op de plank, anderen zijn kort geleden bij ons binnen gekomen.

In dit overzicht vindt u naast familie- en andere particuliere archieven een groot aantal recente toegangen van verschillende afdelingen en project- en programmabureaus van de gemeente Rotterdam uit de periode 1990-2010. Hiermee neemt het Stadsarchief Rotterdam alvast een voorschot op de nieuwe archiefwet. In deze wet wordt de overbrengingstermijn voor overheidsarchieven teruggebracht van 20 naar 10 jaar waardoor overheidsinformatie sneller openbaar en beter vindbaar wordt.

https://stadsarchief.rotterdam.nl/over-ons/nieuwsoverzicht/nieuw-toegankelijk-juli-2020

GensDataPro versie 3 is beschikbaar

Na een uitvoerig traject van updates en testen is het moment bereikt om GensDataPro versie 3 te gaan leveren. Via deze informatie geven we de hoofdlijnen van de vernieuwing weer en de wijze hoe deze versie is aan te schaffen. Dit bericht gaat naar NGV-leden en geregistreerde GDP-gebruikers.

GensDataPro 3 is vooral onder de motorkap veranderd, veel zaken zijn daardoor sneller geworden. Daarnaast zijn er een aantal DNA-voorzieningen toegevoegd.

Enkele nieuwe functies:

  • In het persoonsbewerkscherm kunnen nu DNA-HAPLO-codes worden ingevoerd. In het bewerkhandelingen-menu kunnen die DNA-HAPLO-codes doorgegeven worden aan voor- of nageslacht. Alle voorvaders en na-zoons krijgen het Y-chromosoom, en alle voormoeders en kinderen krijgen het Mt-chromosoom (per menuoptie uitgesplitst). Bij het invoeren van DNA-Haplogroepen wordt het doorgeven gestopt bij een persoon die al een andere Haplogroep heeft.
  • Overlijdensstatus: ongehuwd, jong, in het kraambed, etc…
  • Bij ‘Adressen – wijs coördinaten aan’ wordt nu meteen de juiste stadskaart getoond, indien aanwezig. Hiervoor staan in de submap ‘kaarten’ vier bestanden: ANWB.MB, tenbrinks.MB, ANWB.mps en tenbrinks.mps.
  • Bij ‘Zoek dubbele personen’ de optie ‘Ook namen in bronkoppelingen vergelijken’.

Enkele database wijzigingen:

  • In plaats van 11 of 12 losse GD2 bestanden gebruikt GDP nu één GD3 bestand waar de gegevens in zitten. De dossiermap (met foto’s en scans) blijft bestaan.
  • GD2 bestanden zijn altijd Read Only (RO). Dus in 3.0 kan niet meer met gd2 bestanden worden gewerkt. Er kan pas gewerkt worden na export naar GD3.
  • Opmerkingen staan nu ook in de persoons- en relatietabel zelf. Dus de opmerkingentabel is verdwenen. Daarvoor in de plaats een log tabje met spaarzame log info van opslaan-acties en versies.
  • De Database heeft zijn eigen versienummering. Wanneer er bijvoorbeeld een keer een kolom bijkomt wordt de DB-versie verhoogd. De gebruiker merkt hier niets van, maar wanneer hij/zij een oude GDP versie gebruikt en een bestand opent met te hoge DB-versie, merkt GDP dat de database “te nieuw” is, en dan meldt GDP: “update eerst GensDataPro”.
  • Extensie van backup is nu .g3z ipv .Gdz geworden.

Op welke wijze is GDP-3 te verkrijgen:

  • De aanschaf verloopt via de webshop van de NGV via de link https://ngvledenservice.nl/
  • We bieden een aantal opties:
    • U heeft al een licentie (minimaal v2.9) en kiest voor een upgrade naar GDP-3. U dient uw licentienummer in te vullen welke wordt gecontroleerd of deze op uw naam staat. Dit nummer vindt u als u het programma opstart in “Help”, en dan “adres- of e-mail wijziging doorgeven aan NGV”.
    • U heeft nog geen licentie en kiest voor een volledige versie van GDP-3.
    • Leden ontvangen na controle van het opgegeven lidnummer enkele dagen na de aanschaf van de volledige versie € 10,00 terug op het gebruikte bankrekeningnummer.
  • Na afwikkeling van uw bestelling en betaling ontvangt u een e-mail met daarin de factuur en een link om het product te downloaden.

In de downloadkit zit een bestand “Lees-mij-eerst” met instructies voor de installatie en het aanvragen van een activeringssleutel.
Voor vragen kunt u terecht in het helpcentrum van de NGV welke u vindt op https://ngvhelpcentrum.nl/

We wensen u veel plezier met het programma.
Het hoofdbestuur.

Drents Archief: Dorpsbewoner, hoge ambtenaar of toch een landloper?

0

Als je voorouders ontdekt in de voormalige gemeente Norg, dan denk je al snel aan bedelaars of landlopers in de familie. Maar dat hoeft helemaal niet het geval te zijn. Misschien was je voorouder wel een gewone dorpsbewoner of een hoge ambtenaar in dienst van de Maatschappij van Weldadigheid. In de nieuwe database van het Drents Archief kunnen onderzoekers nu makkelijker achterhalen tot welke bevolkingscategorie hun voorouders in de gemeente Norg behoorden. De bevolkingsregisters van de voormalige gemeente Norg van de periode 1818 tot en met 1895 staan op de website. Ze zijn te vinden in de rubriek Onderzoeken, in het submenu Genealogie. Onderzoekers kunnen een naam intypen en vervolgens filteren op Bevolkingsregisters en op ‘Norg, Veenhuizen-Ommerschans’ (voor de bewoners en het personeel van de Maatschappij van Weldadigheid en Rijkswerkinrichtingen) of ‘Norg’ (voor de gewone dorpsbewoners).

Ambtenaren van de gemeente Norg hadden pech

Sinds 1849 hebben alle gemeentes de verplichting om een bevolkingsregister bij te houden. De ambtenaren van de gemeente Norg waren hun tijd ver vooruit en begonnen er al in 1818 mee. Ze hadden er wel een hele klus aan: ze moesten niet alleen alle inwoners van de dorpen registreren, maar hadden ook de pech dat ze de duizenden inwoners van de Maatschappij van Weldadigheid en later de Rijkswerkinrichtingen moesten inschrijven. En elke maand kwamen er weer honderden bij en werden er honderden ontslagen. Niet verwonderlijk dat er administratief wel eens wat misging. De bevolkingsregisters zijn minder compleet dan de inschrijfregisters van de Maatschappij van Weldadigheid zelf, maar geven toch een mooie aanvulling. Een bijzondere ontdekking was dat in enkele van de oudste registers zelfs het loon van het personeel staat vermeld.
De bevolking van de Ommerschans is ook in de registers opgenomen. Deze oude schans in Overijssel was eveneens een onderdeel van de Maatschappij van Weldadigheid.

Zie:
https://www.drentsarchief.nl/onderzoeken/genealogie/zoeken/persons?ss=
https://www.drentsarchief.nl/nieuws/dorpsbewoner-in-de-gemeente-norg-een-hoge-ambtenaar-in-veenhuizen-of-toch-een-landloper-egisters-van-het-zwarte-laken-onthullen-namen-van-overledenen-2

KWARTIER VAN NIJMEGEN. Jaargang 30 Nr 3

0

INHOUD
VAN DE REDACTIE
IN MEMORIAM
KOMENDE LEZINGEN
AFDELINGSLEDENVERGADERING 10 NOVEMBER 2020
NOTULEN VAN DE ALV VAN 9 APRIL 2019
JAARVERSLAGEN, JAARREKENING 2019 KvN
NOTULEN LV 23 NOVEMBER 2019 TE DRIEBERGEN
KWARTIER VAN NIJMEGEN, 50 JAAR
DE PEST IN 1635-1636 IN NIJMEGEN
EEN WANDELTOCHT DOOR VIJFTIG JAAR KWARTIER VAN NIJMEGEN

EPIDEMIEËN IN DE GESCHIEDENIS VAN NEDERLAND
OVERZICHT VAN EPIDEMIEËN IN DE TIJD VAN ONZE VOOROUDERS
OUD SCHRIFT, toelichting

LEDENMUTATIES tot juli 2020

Hoe betrouwbaar is de informatie uit DNA-tests?

0

Hoewel er veel bedrijven zijn met aanbiedingen om inzicht te krijgen in wat uw DNA-profiek voor uw gezondheid of eigenschappen betekent concentreren we ons hier op de vraag op wat is de betekenis van de uitslag van deze genetische genealogie bedrijven. Vier belangrijke bedrijven bieden gezondheidstests aan: 23andMe, AncestryDNA, Family Tree DNA en MyHeritage. Elk bedrijf biedt deze service voor een extra vergoeding boven en buiten de reguliere vergoeding van het verstrekken van resultaten voor uw genetische genealogie.

Uitspraken over de aanleg voor een ziekte zijn misschien wel de meest interessante en impactvolle, maar ook de minst betrouwbare. In een studie gepubliceerd in maart 2018 blijkt dat een direct-to-consumer DNA-test (zoals onze genetische genealogie bedrijven) niet minder dan 40% valse positieven oplevert. Er zijn veel redenen daarvoor, maar een reden is dat er DNA-markers zijn die bijdragen aan een ziekte, maar die door deze bedrijven onvoldoende zijn getest. Echter, als het doel van de test is bewustzijnsverhoging aangaande  hart- en vaatziekten en macula degeneratie, dan heeft het misschien enig nut.

Hoewel er veel bedrijven zijn met aanbiedingen om inzicht te krijgen in wat uw DNA-profiel voor uw gezondheid of eigenschappen betekent concentreren we ons hier op de vraag op wat is de betekenis van de uitslag van deze genetische genealogie bedrijven. Vier belangrijke bedrijven bieden gezondheidstests aan: 23andMe, AncestryDNA, Family Tree DNA en MyHeritage. Elk bedrijf biedt deze service voor een extra vergoeding boven en buiten de reguliere vergoeding van het verstrekken van resultaten voor uw genetische genealogie.

Slechts 23andMe en MyHeritage geven inzicht in uw ziekte aanleg. De rapporten zijn opgesplitst in twee delen: Genetic Risk, en Carrier Status. Genetic Risk geeft aanwijzingen hoe waarschijnlijk het is om een bepaalde aandoening op basis van het DNA te ontwikkelen. De Carrier Status heeft betrekking op kinderen en kleinkinderen. Als men een drager is heeft men de ziekte zelf niet, maar als beide partners beide dragers zijn, verhoogt het de kans dat kinderen die ziekte in 25% der gevallen zullen ontwikkelen. Uiteindelijk kunnen beide soorten rapporten worden gebruikt om te helpen beslissen of meer deskundige hulp nodig is door arts of klinisch geneticus.

De rapporten over aanleg (eigenschappen) door 23andMe, AncestryDNA, en Family Tree DNA zijn, vertellen weinig nieuws. Het betreffen eigenschappen zoals oogkleur en haarkleur maar ook of je matineus (gewend om vroeg op te staan) bent. Hoewel deze eigenschappen niet veranderen kan een discussie over de aanleg soms gezeur weg nemen en de relaties verhelderen.

Als men getest is bij een van de genoemde genetische genealogie bedrijven, dan kan men overwegen een meer uitgebreide voorlichting te vragen bij Promethease.com.  Zij kunnen over aanleg en gezondheidsrisico’s nog aanvullende info bieden.

Een tweede aspect van het onderzoek zijn gegevens over de etniciteit. Die cirkeldiagrammen en percentages zijn gebaseerd op verscheidene begrippen met inbegrip van referentie-bevolking en de gebruikte algoritmes. De oordeels vorming over een test betreft o.a.: het aspect sensitiviteit en specificiteit.  Sensitiviteit is de gevoeligheid van een test en , specificiteit bepaalt hoe specifiek de test is; beide grootheden worden uitgedrukt in procenten.

Er zijn verschillende factoren die van invloed kunnen zijn op de resultaten. Dit zijn de samenstelling van de referentie populatie en de statistische berekening gebaseerd op deze referentiepopulaties. Stel dat je voorouders uit Ierland hebt. Als uw testbedrijf niet voldoende mensen uit Ierland heeft bemonsterd, hebben ze mogelijk geen specifieke categorie (of referentiepopulatie) bij het testbedrijf voor die groep. Dus, ze plaatsen de afkomst in de Italië-groep omdat dit het beste past bij hun huidige gegevensbestand dat het meest overeengestemd met de Italiaanse populatie.

Door de manier waarop ons DNA over de wereld is verspreid, is het heel erg moeilijk voor de testbedrijven om nauwkeurig te zijn als het gaat om de etniciteitsresultaten. Reden waarom men liever over schattingen spreekt. Dus hun betrouwbaarheid hangt sterk af van hun huidige gegevens in hun eigen databestand en de gebruikte algoritmen. Dat betekent dat de uitkomst van de schatting  grotendeels bepaald wordt door de omvang en samenstelling van de referentie populatie in hun database.

De derde soort resultaten zijn de DNA-matches. Men is geneigd om nauwkeurigheid te definiëren als hoe nauwkeurig het DNA-testbedrijf de relaties kan opsporen. Hoewel de relatielabels misleidend kunnen zijn, kan men, wanneer men de relaties in termen van graden beschouwd,  zien of het juist is. Bijvoorbeeld, het zijn vier genealogische stappen van probandus naar neef. Zo kan men met behulp van eigen gegevens zien of dit cijfer klopt en hoe dit cijfer afwijkt van uw archief bevindingen. Het kan een beetje lastig zijn om op deze manier te denken, maar het helpt wel om te zien wat de kwaliteit is van de relatievoorspellingen.