Samenvatting van artikelen
Spreker Prof. dr. Marijke van der Wal
Te midden van de grote hoeveelheid door de Engelsen in oorlogstijden buitgemaakte
documenten bevindt zich een vijftigtal brieven die in de jaren 1664–1665 naar Michiel Heusch jr. zijn gestuurd.
Deze jonge koopman uit Hamburg is op een zo geheten grand tour in Italië om de taal te leren, maar ook om de handelscontacten van zijn vader te leren kennen
en om handelsproblemen op te lossen. Wekelijks ontvangt hij brieven van zijn vader
Michiel Heusch sr. Ook zijn er enkele brieven overgeleverd van zijn moeder en nog drie andere familieleden. Mijn onderzoek heeft uitgewezen dat de scribenten en de geadresseerde tot een van oorsprong Antwerpse koopliedenfamilie behoren, tot een migrantenfamilie dus, die zich na de val van Antwerpen in Hamburg heeft gevestigd. Daar is een internationaal handelsimperium opgebouwd met een omvangrijk netwerk van handelsrelaties. Deze tweede- en derde-generatie migranten blijken in het Nederlands te schrijven. De brieven zijn dan ook getuigen van een interessante taalcontactsituatie: het Nederlands dat en geschreven werd in de Hamburgse Nederduitse omgeving. Hoe ziet dat Nederlands eruit? Ook de praktijk van het leren van vreemde talen komt naar voren in de brieven.
De overgeleverde brieven geven een beeld van onder meer het dagelijks leven aan het
thuisfront, het verloop van de reis, de praktijk en problematiek van koopmanschap, onderhandelingen vanuit Hamburg met Engeland en het grote internationale handelsnetwerk dat Michiel Heusch sr. heeft. Uit door mij verricht historisch onderzoek blijkt dat Heusch sr. een zeer belangrijke positie in Hamburg innam: hij behoorde tot de voornaamste kooplieden en werd zelfs de eerste president van de Commerzdeputation, de voorloper van de kamer van koophandel.
Het is bijzonder dat de verzonden brieven uit de aaneengesloten periode 1664-1665
bewaard zijn gebleven. Ze geven zicht van binnenuit op de handel en wandel van een vooraanstaandemigrantenfamilie, op hun wel en wee, ziekte, sterfgevallen en erfenisperikelen. Voor historisch geïnteresseerden een prachtige blik op het verleden. Voor genealogen kan ik laten zien welke werkwijze tot het achterhalen van de vele historische gegevens heeft geleid.
Bob Coret, oprichter van Coret Genealogie, biedt via zijn onderneming diverse populairehulpmiddelen op internet voor stamboomonderzoekers:
• Genealogie Online (www.genealogieonline.nl/) biedt u de mogelijkheid om eenvoudig genealogische gegevens en afbeeldingen op internet te plaatsen. U krijgt suggesties over de mogelijke locaties van scans van akten bij archieven. Maandelijks worden alle stambomen geanalyseerd om overeenkomsten te vinden, deze mogelijke aanknopingspunten kunnen u weer verder helpen in uw onderzoek.
• Het Stamboom Forum (www.stamboomforum.nl/) brengt stamboomonderzoekers digitaal in contact met elkaar rondom genealogie, archieven, geschiedenis en familienamen. Via de diverse fora kunt u vragen stellen, feedback geven, tips uitwisselen, idee¨en opperen en nieuws melden. In het Wie (onder)zoekt wie?-register kunt u de familienamen opgeven en/of opzoeken die u (onder)zoekt.
• De website Familie Archivaris (www.familiearchivaris.nl/) biedt stamboomonderzoekers een besloten virtuele ruimte waar een digitaal familiearchief gevormd kan worden. U kunt er familieleden uitnodigen om te participeren in het familiearchief: zij kunnen het familiearchief inzien, vullen met materiaal zoals foto’s en scans, familieverhalen schrijven en reacties toevoegen
Spreker Dhr. Fouke Boss Onderwerp Centurial, een nieuw stamboomprogramma
• De meeste genealogische stamboomprogramma’s van dit moment zijn in feite op conclusies gebaseerd. Immers, de familieonderzoeker voert na het bestuderen van enkele bronnen zijn conclusies in met betrekking tot voor- en achternamen, geboortedata, enzovoorts.
In deze presentatie kijken we naar Centurial, een nieuw Windowsprogramma, waarin de gebruiker niet zijn conclusies invoert, maar juist de informatie uit
de bronnen waarop deze conclusies zijn gebaseerd. Door deze informatie te combineren ontstaat bewijs, en uit dat bewijs worden in Centurial dan conclusies getrokken. Hoe werkt dat, en wat zijn de voor- en nadelen voor de gebruiker? De presentatie zal worden gegeven door Fouke Boss, de auteur van Centurial.
Dhr. Paul op den Brouw
Genealogen gebruiken allereerst DTB-boeken voor het opvoeren van nieuwe generaties aan hun voorouders, het uitbreiden van de genealogie of het vinden van verwanten. Op e Noordwest-Veluwe komen honderden horige boerderijen voor, zowel van geestelijke als wereldlijke heren. De horige status vererfde via de vrouwelijke lijn. Het bezit van de boerderijen (zoveel mogelijk) via de mannelijke lijn. Twee redenen voor deze heren om jaargang (uitgebreide) genealogische gegevens bij te houden van hun horigen en de bezitters van hun goederen. Vaak geven deze gegevens vele malen meer dan DTB-boeken kunnen geven.
Rust genealogie op historisch drijfzand?
Lezing door de heer Henk Feikema op donderdagavond 17 oktober 2019. Lex van der Linden doet verslag.
De aanleiding voor de spreker om zich te verdiepen in de waarheid of fictie van
de geschiedenis is het boek Das erfundene Mittelalter (De uitgevonden middeleeuwen) van Heribert Illig dat hij goed 20 jaar geleden heeft gelezen. Hierin staat onder andere dat een vorst als Karel de Grote nooit zou hebben bestaan. De vele genealogen die hun stamboom hebben uitgeplozen tot deze Karel moeten dus de nodige vraagtekens zetten bij hun onderzoek.
De eindconclusie is dan dat een korte periode van het tweede millennium model
heeft gestaan voor de geschiedschrijving van het eerste millennium. Want voor de tijd van het jaar 1000 weten we eigenlijk weinig tot niets. Volgens deze onderzoeken moeten we dus aannemen dat de chronologie van de huidige beschrijving van de geschiedenis niet klopt, het is wel gebeurd maar in een andere tijd.
Eind achttienhonderd was er in grote delen van Europa een landbouwcrisis, zo ook
in Noord-Brabant. Dit was de reden voor Josephus Deelen en zijn vrouw Jacoba Boogers om samen met hun vijf kinderen te emigreren naar Zuid-Amerika. Bovendien was de overtocht, die normaal 84 gulden kostte, gratis, want Argentinië wilde graag Noord- Europese arbeiders hebben
Lezing door Sander van der Meer Genealogisch onderzoek en horigheid
Tegenwoordig laat iedereen een digitale erfenis na aan zijn of haar nabestaanden, denk aan foto’s, filmpjes, geluidsopnamen, social media, enz. Ook de genealoog laat zeer waarschijnlijk complete stambomen, kwartierstaten, foto’s en digitale documenten na die ergens op een website staan of keurig zijn opgeslagen in de Cloud, op een computer of op een mobiele telefoon. We laten dus nogal wat achter aan digitale informatie als we overlijden en het belangrijkste doel van deze avond was om de toehoordersbewust te maken van deze digitale erfenis.
Met de handschoen getrouwd, met de noorderzon vertrokken; door Ina Budde-Korver
In de stilte vertrokken en geheel weggeraakt In Breukelen-Nijenrode werd op 7-1-
1816 het huwelijk gesloten tussen Jan Anthony, boereknegt oud drie¨endertig jaaren, natuurlijke zoon van Maria Brosius, indertijd dienstmaagd gewoond ebbende aan de Stadsdam aan den Ouden Rijn, daar meer als twintig jaaren abzent zonder dat er op heden eenigede minste tijding van haar wedervaaren is ingekoomen, [. . . .] en Grietje Coljee, dienstmaagd oud twintig jaaren, geboren te Zegveld en wonende binnen deeze Gemeente, dochter van Klaas Colj´ee, landman, en Jannigje
Niemeijer wonende binnen deze Gemeente. Bij de huwelijksbijlagen was een akte van bekendheid, opgemaakt aan de hand van verklaringen van vier getuigen:
1. Antje Brosius, huisvrouw van Arie Spisa, oud ruim vijftig jaren, wonende
onder Vleuten,
2. Hermanus Staal, boerenknegt wonende aan de Blaauw Capel, oud ruim veertig
jaren,
3. Cornelis van den Hogen, landman aan de Blaauw Capel, oud zesendertig jaren,
4. Willem Haarman, daggelder wonende aan de Blaauw Capel, oud drie¨endertig jaren, welke getuigen eenparig verklaard hebben zeer wel te kennen den persoon van Jan Anthony Casius en dat aan hun zeer wel bekend is dat dezelve persoon is de zoon van Maria Brosius, jonge dochter gewoond hebbende onder den Ouden Rhijn, aan de Stadsdam ten huize van de eerste getuige in deze, en dat hij gedoopt is aan de Meern met de naam van Jan Anthony, en sederd de naam heeft gevoerd van Cazius, naar zijnen vermoedelijken vader door wien hij buiten echte verwekt was geworden. Wijders verklaren dezelve getuigen dat dezelve moeder van den
requirant met name Maria Brosius, sedert een seer geruimen tijd, althans wel twintig jaren, in de stilte vertrokken en geheel weggeraakt is, zonder dat iemand weet wat er van haar geworden is, en zonder dat er tot op dit ogenblik eenige de minste tijding van haar wedervaren is ingekomen.Dit is een zeer uitvoerig zeer lezenswaardig verslag van deze mensen.
