Tot 1730 werden anders geaarden in Amsterdam nauwelijks vervolgd. Maar in de achttiende eeuw vonden er in drie jaren, 1730, 1764 en 1795, grote arrestatierondes plaats. Zo waren er in de jaren 1764-1765 acht executies, vijf gevangenisstraffen, drie verbanningen en maar liefst 64 bij verstek veroordelingen in de stad. Het is dan ook vooral in een strafrechtelijke context dat we in de notariële archieven verklaringen tegenkomen over Sodomie, zoals homoseksualiteit toen heette.
De angst voor vervolging zat er in die jaren goed in, zo blijkt uit een verklaring bij notaris Egidius Cremer. Op 2 juli 1767 leggen Emmerentia en Petronella van Leeuwen op verzoek van Jan IJsbrand Snel een verklaring af over notariszoon Jan Roermond die vier jaar eerder allerlei beschuldigingen zou hebben geuit. Jan Roermond gebruikte daarbij het bij ons nog niet bekende scheldwoord ‘bonenfluijter’.
Tijdens een gesprek over de arrestatie van een aantal mannen wegens de verfoeilijke crime van Sodomie, vertelde Roermond dat hij tijdens een plezierreisje naar Leiden bij een zekere heer in bed was beland, waar de man hem aan zijn mannelijkheid zou hebben laten trekken. De volgende ochtend werd met geen woord gerept over het voorval in bed, maar wel kreeg Jan van de niet met name genoemde heer een gulden en twee sesthalven* toegestopt.
De getuigen verklaarden zeer aangedaan te zijn over dit verhaal. De inmiddels overleden Arie van Leeuwen, zou gezegd hebben: ‘Foeij, wat zegt gij daar van die braavenheer, dat geloof ik nooijt. Gij diende wel wat voorzigtiger te zijn, weet gij wel, wat gij daar zegt, Man, man, die dingen hebben zoo een groote naasleep.’ Waarop Jan Roermond antwoordde: ‘Het is de waarheid, het is aan mijn gebeurd. En hij noemde Jan Roermond mede een Sodemiter.’
Gij kunt het verder voort verhalen. Daar aan toe voegende dat hij een Boonefluijter is, men blijft niet bij dit ene incident. Een andere niet nader genoemde man zou Roermond in ruil voor geld betast hebben. Over weer een andere – blijkbaar gefortuneerde – heer werd gesteld dat hij zich ‘nooit door meijden liet bedienen, ook mochten deze niet in zijn kamer komen, maar expres mooije knegts huurde, die alle vreemdelingen waaren. Om hem te bedienen en dat hij daar meede sodomiterij pleegde. En dat men het duidelijk aan hem kon zien, en aan de stem hooren konde dat hij een sodomieter is.’
Tot slot komt ook straatgeweld tegen homo’s aan de orde. Jan Roermond vertelt dat ‘hij en een andere persoon ’s avonds langs Heeren weegen Sodomieters die zij zien niet ongemolesteerd konden laten gaan. En hun nariepen daar heb je weer een Bonefluijter!’.
Wat de precieze aanleiding voor de uitgebreide verklaring is, wordt niet helemaal duidelijk. Wel vertelde Emerentia van Leeuwen, dat in de afgelopen maand maart Jan Roermond tegen haar gezegd heeft dat hij haar man, Jan IJsbrand Snel, zou willen dagvaarden omdat deze hem zou hebben uitgemaakt voor ‘sodomieter’. In de archieven van Schout en Schepenen is geen vervolg van deze zaak gevonden. Het lijkt erop dat geen van de partijen het tot een rechtszaak heeft laten komen.
De akte die is opgesteld door Egidius Cremer op 2 juli 1767 is terug te vinden in de Notariële archieven, archiefnummer 5075, inventarisnummer 15006, aktenummer 19554.
Klik hier voor nadere informatie
Bonefluijterij
De Nederlandse Leeuw nr. 4 (december 2020)
JAARGANG CXXXVII, NUMMER 4 (DECEMBER 2020)
Op zoek naar de vroegste portretten uit de Amsterdamse Boelen-maagschap; S.A.C. (Bas) Dudok van Heel
Het wapen met de rode vos in het Album amicorum van Johanna van Horne; Anton C. Zeven
Stukken Standaardisatieraad Nationaal Archief openbaar
Stukken Standaardisatieraad Nationaal Archief openbaar
Het Nationaal Archief ontwikkelt veel kennisproducten. Handreikingen en normen over bijvoorbeeld DUTO (duurzame toegankelijkheid van overheidsinformatie) of over digitaal vernietigen. Dat doen we samen met experts uit alle overheidslagen. Al deze kennisproducten worden vastgesteld door de Standaardisatieraad van het Nationaal Archief. De stukken hierover zijn vanaf nu openbaar op kia.pleio.nl.
We publiceren de (vergader)stukken niet met terugwerkende kracht. De meest recente documenten zijn van 6 april 2021. De eerstvolgende bijeenkomst is op 6 juli. De bijbehorende stukken zetten we zo spoedig mogelijk na afloop online.
Voor meer informatie over de Standaardisatieraad en de vergaderstukken, ga naar pagina voor de Standaardisatieraad op kia.pleio.nl.
GroninGEN juni 2021, nummer 2, jaargang 28
Inhoud
Voorwoord – Terug naar het nieuwe normaal?
Digitaal toezenden GroninGEN
Lidmaten-project
Lezingen
Website en facebook
Bruinvis (Groningen)
Enige burgerkinderen in het Groene Weeshuis
Wie was de mennist op de Hof te Hemmen?
Verwikkelingen rond Egbert Hulsebus uit Bunde
Parenteel van een onbekende Jan (de nakomelingen noemen zich Post)
Boeken
Allem@@l digit@@l vijfenzestig (65)
Nieuws van de Archieven
Boekenrubriek
Colofon
Delfland – Jaargang 30, nr. 2, juni 2021
Inhoudsopgave
Van het Bestuur en de Redactie
Berichten uit de afdeling
– Nieuwe Index/Inhoudsopgave Mededelingenblad december 1991 t/m maart 2021 gereed
– Agenda afdelingsbijeenkomsten
– Ledenbestand
Bestuursmededelingen
– spreekuur voorouderonderzoek
Genealogische hoek
– Familierelaties
– Stamboomonderzoek
(Nieuwe) leden stellen zich voor voor…. nr. 60: Piet Nowee
Afdelingsledenvergadering Wetens(w)aardigheden
– Gereformeerde emigranten naar Canada
SHIFT of zeven
– E-mailadressen
Vraag en antwoordrubriek:
– Vraag 69: Zoektocht naar Pieter Jonas
– Vraag 70: Zoektocht naar Huibert Gouweleeuw
Limburgs tijdschrift voor Genealogie 2021 nr 2
Inhoudsopgave
Van de redactie
Koninklijke onderscheiding voor Ans van Wegberg-Veugen door ing. H.J. (Bert) van Laer.
Genealogie in tijden van loc.kdown door dr. Régis de la Haye.
Stas Slangen en zijn nakomelingen in Maastricht en Gulpen (1598-176Z) door ir. Hub J.M. Slangen.
Gesignaleerd
• De familie Colson en molens in Maastricht
• Vorage, Logister en Velden door Jan H. Hanssen.
Wie zijn de eigenaren van de DNA-databases
Een referaat bedoelt voor gevorderden
Veel Nederlanders gebruiken voor hun DNA-analyse, de diensten van FTDNA, MyHeritage Ancestry.com en 23andMe. Deze laatste wordt vaak gebruik voor medische vragen omdat deze onderneming licenties hebben van de FDA. (Federal Drug Administration). Enige jaren geleden waren dit nog zelfstandig ondernemingen maar wel met vreemd vermogen.
Sinds enkele jaren zijn al deze ondernemingen opgekocht en onderdeel geworden van grote multinationals met een grote diversiteit aan zakelijke interesses. Voor DNA-geïnteresseerde ondernemingen kunnen dit het ontwikkelen van geneesmiddelen zijn of het opsporen van erfelijke factoren die ziekten veroorzaken. Het is daarom voor de gebruiker zinvol te weten wie allemaal de beschikking hebben over het DNA-profiel, dat is gebaseerd op toegezonden DNA-monsters voor opsporing van bloedverwantschappen.
FamilyTreeDNA
FamilyTreeDNA is opgericht op basis van een idee van Bennett Greenspan, een levenslange ondernemer en genealogieliefhebber. In 1999 ging Greenspan met pensioen en werkte hij aan zijn familiegeschiedenis. Hij begon te werken aan de Nitz-lijn van zijn moeder. Toen hij geconfronteerd werd met een probleem bij zijn onderzoek, herinnerde hij zich twee gevallen waarin genetica werd gebruikt om voorouders te bewijzen die onlangs in de media waren vermeld. Dit was een studie van onderzoekers van de Universiteit van Arizona die aantoonden dat veel Cohen-mannen uit zowel Ashkenazische als Sefardische groepen hetzelfde Y-chromosoom delen. Het was begin 2000 toen Greenspan met zijn zakenpartners Max Blankfeld en Jim Warren officieel FamilyTreeDNA lanceerde. FamilyTreeDNA begon met het aanbieden van 12 Y-chromosoom-STR-markertests. Al snel daarna boden ze niet alleen DNA-tests aan, maar ook een interface waarmee genealogen onderzoek naar achternaam konden uitvoeren.
FamilyTreeDNA (FTDNA) is momenteel een divisie van Gene by Gene, een commercieel bedrijf voor genetisch testen, gevestigd in Houston, Texas. FamilyTreeDNA biedt analyse van autosomaal DNA, Y-DNA en mitochondriaal DNA aan individuen voor genealogische doeleinden. Met een database van meer dan twee miljoen records is het wereldwijd het populairste bedrijf voor Y-DNA en mitochondriaal DNA, en het populaire bedrijf voor autosomale DNA analyse. In Europa is het ook het meest gebruikt voor autosomaal DNA onderzoek. Family Tree DNA en Gene by Gene zijn in januari 2021 overgenomen door MyDNA, een Australisch bedrijf. Dit exclusieve Australisch DNA bedrijf is sedert 2006 operationeel is en legde zich vooral toe op DNA-onderzoek gebaseerde voedingsadviezen.
Ancestry.com
In 1990 richtten Paul Brent Alle en Dan Taggart, Ancestry.com op. Paul en Dan waren twee afgestudeerden van de Brigham Young University. Zij zetten Infobases op en begonnen publicaties van de Heiligen der Laatste Dagen (LDS) op diskettes aan te bieden. Hieruit groeide een genealogische onderneming die tot de grootste private genealogische ondernemingen van de wereld wordt beschouwd. AncestryDNA is een dochteronderneming van Ancestry LLC. AncestryDNA biedt een direct-to-consumer genealogische DNA-test. AncestryDNA gebruikt vervolgens DNA-sequenties om familierelaties met andere Ancestry DNA-gebruikers af te leiden en om te voorzien in wat het een “etniciteitsschatting” noemt. Deze “etniciteitsschatting” gebruikt 700.000 markers, wat slechts ongeveer 0,02% is van alle genetische markers die kunnen worden getest Het bedrijf beschrijft het technische proces van testen in een wetenschappelijk witboek. De database omvat 18 miljoen voltooide DNA-kits. Voorouderlijk DNA wordt vaak gebruikt door aangenomen kinderen om hun biologische bloedverwanten te vinden.
Voorheen bood Ancestry.com ook vaderlijk Y-chromosoom-DNA en maternale mitochondriaal DNA-tests aan, maar die werden in juni 2014 stopgezet. Het bedrijf beschrijft het technische proces van testen in een wetenschappelijk witboek. In juli 2020 beweerde het bedrijf dat hun database 18 miljoen voltooide DNA-kits bevatte die door klanten waren gekocht. In augustus 2020 kondigde Blackstone (NYSE:BX) aan een definitieve overeenkomst hebben te hebben bereikt om Ancestry® over te nemen van Silver Lake, GIC, Spectrum Equity, Permira en andere groot aandeelhouders voor een totale ondernemingswaarde van $ 4,7 miljard. In februari 2021 kondigde Ancestry Deb Liu, een voormalige Facebook-executive, aan als hun CEO met ingang van 1 maart 2021.
23andme
Dit bedrijf werd opgericht door Linda Avey, Paul Cusenza en Anne Wojcicki in 2006 om genetische tests en interpretatie aan individuele consumenten te bieden. Wojcicki was destijds getrouwd met Google-medeoprichter Sergey Brin.
In 2008, bood het bedrijf onderzoeken aan om de predispositie voor meer dan 90 eigenschappen en aandoeningen variërend van kaalheid tot blindheid”, vast te stellen. Voor sommige testen kreeg 23 and me Federale goedkeuring.
In februari 2021 kondigde het bedrijf aan dat het een definitieve overeenkomst had gesloten om te fuseren met VG Acquisition Corp, het bedrijf voor speciale doeleinden van Sir Richard Branson, in een transactie van $ 3,5 miljard. In juni 2021 sluit het bedrijf met succes zijn bedrijfscombinatie met VG Acquisition Corp. Het gecombineerde bedrijf heet nu 23andMe Holding Co. en wordt vanaf 17 juni 2021 verhandeld op The Nasdaq Global Select Market (“Nasdaq”.)
MyHeritage
Sinds 2003 is MyHeritage een pionier in een nieuwe benadering om familiegeschiedenis te exploreren waardoor de eigen genealogische achtergrond gemakkelijker en toegankelijker wordt voor miljoenen mensen over de hele wereld. MyHeritage, is gericht op innovatie. Het heeft daarmee een succesvolle, op abonnementen gebaseerde wereldwijde onderneming opgebouwd. Aangedreven door unieke en gepatenteerde technologieën, wordt het MyHeritage-platform momenteel gebruikt door 62 miljoen gebruikers over de hele wereld en is het beschikbaar in 42 talen, wat een bewijs is van het internationale bereik en de diversiteit van de gebruikersbasis van het bedrijf. MyHeritage-gebruikers hebben samen meer dan 58 miljoen stambomen in de database opgeslagen.
Onlangs werd bevestigd dat MyHeritage.com in Israël – een winstgevende site waarmee mensen DNA kunnen testen en hun familie-afstamming kunnen volgen en met ongeveer 62 miljoen gebruikers –is overgenomen door Francisco Partners, voor een prijs van $600 miljoen. Inmiddels is de deal nu officieel bevestigd. Francisco Partners is een toonaangevende wereldwijde investeringsmaatschappij die gespecialiseerd is in samenwerking met technologische bedrijven. Sinds de lancering meer dan 20 jaar geleden heeft Francisco Partners geïnvesteerd in meer dan 300 technologiebedrijven, waardoor het een van de meest actieve en langdurige investeerders in de technologie-industrie is. Met meer dan $ 25 miljard aan activa onder beheer, investeert het bedrijf in kansen waar zijn diepgaande sectorale kennis en operationele expertise bedrijven kunnen helpen hun volledige potentieel te realiseren
De Nederlandse leeuw nummer 1 (maart 2021)
JAARGANG CXXXVIII, NUMMER 1 (MAART 2021)
De West-Indische planter Carel Brandes (1749-1820) zijn kinderen en kleinkinderen
Kees Briët
De afstamming van de Indische familie Döderlein de Win
Roel de Neve
Machteld van der Maelstede, de Ossendrechtconnectie
Ruud Raats
De magie van een 17e-eeuwse kaart
Een 17e-eeuwse kaart van het gebied tussen Heerde en de IJssel herbergt een heleboel verhalen. Het ontdekken van die verhalen heeft iets van magie, een betoverende aantrekkingskracht voor wie geïnteresseerd is in verhalen uit het verleden.
De kaart is oorspronkelijk gemaakt voor het bouwen van een kopermolen. Daarom zijn er verschillende waterlopen op de kaart ingetekend, zoals de IJssel, Grift, Oude Wateringe en Leijgraaf. Klik voor hier voor de kaart.
Landmeter en cartograaf Nicolaes van Geelkercken (omstreeks 1585-1656) werkte voor de Gelderse overheid. Hij maakte talloze manuscriptkaarten. Dat zijn unieke, met de hand getekende en ingekleurde kaarten, vaak gemaakt omdat er juridische kwesties spelen. Meestal bestaat er maar één exemplaar van. Van Geelkerckens manuscriptkaarten worden “voor een belangrijk deel worden bewaard in het Gelders Archief”.
De kaart van Van Geelkercken bevindt zich in het archief van het Hof van Gelre en Zutphen in een inventarisnummer (5118) dat civiele processen bevat. De kaart is een onderdeel van een juridisch proces(dossier). Zoals we boven hebben gelezen, zijn manuscriptkaarten dat vaker. Het Hof van Gelre en Zutphen was een belangrijke organisatie in de rechtspraak en het bestuur van Gelderland van voor pakweg 1800.
Min of meer soortgelijke en andere historische kaarten kaarten kun je ook tegenkomen in onder andere het archief van de Gelderse Rekenkamer, de Collectie Plattegronden, de Kaartenverzameling Rijksarchief in Gelderland en de Topografisch-Historische Atlas voormalig Rijksarchief in Gelderland. Deze bestanden zijn (gedeeltelijk) gedigitaliseerd of vallen onder de gratis scannen-op-verzoek-service. Uiteraard zijn er nog tal van andere particuliere en overheidsarchieven waar je oude kaarten kunt aantreffen.
Hoe dom kun je wel niet zijn
Florida Man beschuldigd van verkrachting na het invoeren van zijn eigen DNA in genealogie database. De politie in Tampa zegt dat een cold-case arrestatie mogelijk was omdat de verdachte zijn DNA had ingevoerd in een genealogie database, waardoor rechercheurs het uiteindelijk konden matchen met een aanranding van 14 jaar geleden. Volgens de politie was het in januari 2007 toen een onbekende man aanvankelijk aanbood om de dronken vrouw te helpen thuis te komen in haar studentenhuis van de Universiteit van Tampa na een bezoek aan het Gasparilla festival. Maar de vrouw zegt dat de vreemdeling haar daar verkrachtte onder de douche, en vluchtte toen haar kamergenoot thuiskwam.
Dna-bewijs dat destijds werd verzameld, leverde geen overeenkomsten op en de zaak zat jarenlang muurvast. In 2020 werd de zaak opnieuw bekeken om te zien of genetische genealogietests overeenkomsten konden vinden. Rechercheurs vonden een mogelijke overeenkomst na een zoektocht in de DNA-databases op GEDmatch en FamilyTree, twee diensten die vaak worden gebruikt door mensen die hun afkomst willen onderzoeken. Het lab identificeerde Jared T. Vaughn als de verdachte.