NGV Nieuws

FamilySearch heeft zijn nieuwe Where Am I From uitgebracht? Interactieve online functionaliteit. Gebruikers kunnen emigratie en immigratiebewegingen van hun voorouders op een kaart zien, hun land van herkomst ontdekken en het erfgoed en de tradities van het thuisland van hun voorouders leren kennen. Gebruikers hebben hiervoor wel een gratis FamilySearch-account nodig.
“Gebruikers kunnen hiermee feiten leren van hun thuisland. De functie bevat erfgoedspecifieke gegevens voor 240 landen en provincies. Hoewel dit niet vereist is, zullen gebruikers met meer genealogische informatie in de gratis Family Tree van FamilySearch relevante gepersonaliseerd data kunnen aantreffen.
Generatie.
Gebruikt een interactieve, globale kaart om te bepalen waar voorouders woonden.

Familie lijnen.
Bekijk de mobiliteit van uw gezin in de tijd door specifieke voorouderlijke lijnen te duiden.

Mijn erfgoed.
Ontdek waar voorouders vandaan kwamen en verken het erfgoed van je thuisland.

Tijdlijn.
Leer waar voorouders waren tijdens grote wereldevenementen.

Zie verder bij de nieuwe Where Am I, en FamilySearch discovery activities.

Inhoudsopgave

Van de redactie; Van de voorzitter; Afdelingsnieuws; Excursie Museumwerf Vreeswijk zaterdag 18 april 2020; Nieuwe leden; Nieuwe leden stellen zich voor; Lezingen; Vervolgverslag van de lezing “Woeste wijven en wijze vrouwen” door Wendy de Keizer op 11 september 2019; Verslag tienminutenpraatjes 13 november 2019; Willem van Zon over Vrouwenwapens; Yvonne Jansen over Jong en Oud; Tijdschriftennieuws; Toelichting cirkeldiagram; Cirkeldiagram kwartierstaat Boessenkool – Nawijn; Tips en Weetje; Famillement; Diversen; Politieverslagen brigadier Roskam; Antwoorden genealogische vraag; Agter ’t Weistraat door Hilbrand de Bruijn; Oproep Stichtse Heraut digitaal ontvangen; Paleografie; Transcriptie nr 4 – november 2019; Nieuwe opgave; Stichtse Heraut Namenindex 2019

“Woeste wijven en wijze vrouwen”
Vervolg van het verslag van de lezing door Wendy de Keizer op 11-09-2019, Stichtse Heraut, nr 4, november 2019 door Marijke Lambermont

Klopjes
Ten tijde van de Unie van Utrecht in 1579 woonden in de Mariahoek bij de Oudkatholieke schuilkerk Sint Gertrudskapel begijntjes of klopjes. Dit waren vrouwen die een geestelijk leven leidden maar zich niet hadden teruggetrokken in een klooster. Er zijn verschillende verklaringen voor de herkomst van de naam klopje.

Maria van Pallaes (1587-1664)
Maria van Pallaes stamde uit een oud Utrechts patriciërsgeslacht. In 1606 trouwde zij met Hendrick van Schroyesteijn. Uiblijkt dat zij meer goederen en kapitaal inbracht dan haar toekomstige echtgenoot. Hendrick en Maria kregen zes kinderen. Maria overleefde haar man en haar kinderen. In 1649 had zij geen erfgenamen meer en om te voorkomen dat het grote familiekapitaal zou vervallen aan de gemeenschap, besloot zij het geld te besteden aan armenzorg.

Catharina van Rennes (1858-1940)
Zij was heel muzikaal, kon goed zingen, Maar was geen makkelijk meisje, was brutaal. Zij wilde iets doen met haar muzikale talenten. Ze slaagde in 1883 voor piano-onderwijs en in 1884 voor solozang en zangonderwijs. Daarna maakte ze carrière als sopraanzangeres in oratoria. In 1887 werd ze, tegen haar verwachting in, niet aangenomen als zanglerares aan de Toonkunst-Muziekschool in Utrecht. Daarom stichtte ze haar eigen zangschool voor kinderen ‘Bel Canto’, die in verschillende steden dependances kreeg. Ze ontwikkelde een eigen onderwijsmethode, die gericht was op zelfwerkzaamheid en creativiteit.

Jacoba Johanna van Schoonheim (1832-1911)
Omdat zij zeer Oranjegezind was werd zij ook wel genoemd Ka Blommers of Oranje Ka. Ka Blommers dreef een pension op de Zandstraat 54-55 in Wijk C, het Oranjehuis genaamd. In 1863 werd op verzoek van de bewoners de naam Zandstraat veranderd in Oranjestraat. Van socialisten moest zij niets hebben. Zij wordt gezien als de grondlegster van de vrijmarkt op Koninginnedag in Utrecht.

Ina Boudier-Bakker (1875-1966)
Na de dood van twee jongere broertjes groeide Ina Bakker op als enig kind in een beschut, gegoed burgerlijk gezin. Zij woonden Achter de Dom. Ina was eenzaam tijdens haar jeugd. Na de hbs, de kweekschool en enige jaren mo Nederlands en Frans is zij een tijdje onderwijzeres geweest.
Een toelage stelde haar in staat haar baan op te geven en zich toe te leggen op het schrijven van o.a. psychologische romans. Zij kon niet tegen bekrompenheid. Ondertussen was ze in 1902 getrouwd met Henricus Anthonius Boudier, Hoofdambtenaar PTT. Zij had graag kinderen gewild, idealiseerde het moederschap maar bleef kinderloos.

Truus Schröder (1889-1985)
Zij werd geboren te Deventer als Geertruida Antonia Schräder. Zij trouwde met de advocaat Adriaan Christiaan Schröder, maar was niet gelukkig in dit huwelijk. Tijdens haar huwelijk liet zij rond 1921 door Gerrit Rietveld in haar huis aan de Biltstraat 423 (voorheen 135) te Utrecht een kamer verbouwen. Zij hadden meteen een klik. Na de dood van haar man wilde zij niet in het huis blijven wonen en vroeg Rietveld te helpen zoeken naar een nieuw huis. Hij kon niets vinden en samen ontwerpen zij een nieuw woonhuis aan de Prins Hendriklaan 50, dat later wereldberoemd werd onder de naam Rietveld Schröderhuis

Vrouwenwapens
Willem van Zon houdt een praatje over Nieuwe ontwikkelingen met betrekking tot Vrouwenwapens.
De genealogische interesse moderniseert. Sinds 1995 is er een trend om stamreeksen langs matrilineaire lijn, de afstamming van moeder op moeder, uit te zoeken. Het aantal vrouwen dat aan genealogie doet is tussen 1946 en 2000 gestegen van 4% naar 24%. In 2008 bracht onze afdeling de jubileumuitgave Dameslijnen uit met 90 matrilineaire stamreeksen. De afdeling Gooi en Eemland kwam al een aantal jaren eerder met een matrilineaire jubileumuitgave. In de heraldiek volgt het familiewapen de mannelijke lijn. Prof. Annelies van Bronswijk heeft onderzocht waar de inwoners van Zeelst vandaan komen. Hiervoor maakte zij vooral gebruik van vrouwelijk (mitochondriaal) DNA-onderzoek. Zelf afkomstig uit Zeelst heeft zij een familiewapen van haar stammoeder laten ontwerpen.

Toelichting bij de kwartierstaat Boessenkool – Nawijn.
Van mijn familie Boessenkool is voor het eerst melding in de doopboeken van Staphorst / Rouveen / IJhorst – in de 17e eeuw één gemeente. Vrijwel allen hadden een boerenbedrijf van geringe grootte. De naam Boessenkool werd door velen op eigen wijze weergegeven: Boezekool, Buzenkool, Boesekool en andere varianten.
In mijn tak van de familie komen twee schrijfwijzen voor: Boessenkool en Boesenkool. De oudste broer van mijn grootvader gebruikte één –s-, de rest van ons schrijft de naam met –ss-.

Politieverslagen brigadier Roskam – laatste deel
(voorgaande delen opgenomen in de Stichtse Heraut 31e jg, nr. 2, 3 en 4)
door Hetty Venema

Bewakingsgebied en van het Groepspersoneel van Sectie III
Verslag van de gang van zaken in het bewakingsgebied en van het Groepspersoneel van Sectie III. Groep 6 over de maand October 1953. 2 October trof de a.v.p. (agent van politie) A.J.v.Schaik op het Stadionplein een 4-tal jongens van plm. 14 jarige leeftijd aan, allen afkomstig uit Baarn. Zij durfden uit school niet naar huis te gaan en waren van plan naar Frankrijk te gaan. Zij droomden waarschijnlijk van heldendaden in het Vreemdelingenlegioen. De tocht eindigde echter aan het Hoofdbureau van de Utrechtse politie, die voor transport naar Baarn zorgde.

Agter ’t Weistraat… door Hilbrand de Bruijn
Wie zoals ondergetekende nogal wat rooms-katholieke voorouders aan de zuidkant van Utrecht heeft, komt vroeg of laat dopen of huwelijken tegen in de ‘statie Agter ’t Weistraat’, waarvan de naam allerlei varianten kent, waaronder ‘Achter Twijnstraat’. Waar mag dat wel geweest zijn?
Volgens Wikipedia wordt voor het eerst in 1337 melding gemaakt van ‘de Twijstraten’. De naam zou te maken hebben met de aanwezigheid van mandenmakers. Twijestraat is dan een verwijzing naar de twijgen (twije) die ze gebruikten. Pas onlangs is me duidelijk geworden dat met de statie Agter ’t Weistraat de voorloper van de Martinusparochie bedoeld moet zijn (*1). Ik bracht een bezoek aan het huis (thans hotel) Oudegracht 399, naast de (voormalige) Martinuskerk. Dit van oorsprong middeleeuwse huis heeft onder diverse namen bekend gestaan zoals De Zwarte Haan, De Haan, De Mast (?), ‘gelegen Achter ’t Weistraat’. Met deze laatste aanduiding werd (tot 1917) dit deel van de Oudegracht bedoeld. Aldus de huidige eigenaar van het huis.

Inhoud 

Afdelingsactiviteiten
Uitnodiging & Agenda ALV 11 februari 2020, Notulen ALV 19 november 2019, Jaarverslag NGV-afdeling Amsterdam 2019, Jaarrekening NGV-afdeling Amsterdam 2019, Gastsprekers in Buitenveldert, Mark Ponte Zwarte Amsterdammers in de 17de eeuw, Ton Heijdra De Pijp, monument van een wijk.

Artikelen en berichten
Harry Bovenkerk DNA wijst de weg verslag lezing, Bereikbaarheid Stadsarchief tijdens werkzaamheden, Famillement 2020 in Amsterdam, Melanie Vulsma Voorouders van Fred Emmer, Gerrit Bloothooft Over voornamen, Mutaties Ledenbestand (bijgewerkt tot en met 1 januari 2020).

• Mark Ponte ─ Zwarte Amsterdammers in de 17de eeuw

Vanaf het moment dat de Hollanders en Zeeuwen aan het eind van de 16de eeuw actief werden in het Atlantisch gebied kwamen er mensen van Afrikaanse afkomst al dan niet vrijwillig in Amsterdam. Dat blijkt uit de Amsterdamse archieven. Tussen 1630 en 1660 schilderde en tekende Rembrandt diverse mensen van Afrikaanse afkomst in zijn atelier en op straat in Amsterdam. Niet toevallig, want juist in de buurt waar Rembrandt woonde en werkte ontstond al in het tweede kwart van de 17de eeuw een kleine zwarte gemeenschap.

• Voorouders van Fred Emmer M. Vulsma-Kappers

Voormalig nieuwslezer Fred Emmer overleed 24 december 2019 op 85-jarige leeftijd in Hilversum. Emmer presenteerde van 1962 tot 1965 het NTS Journaal (de voorloper van de NOS), vertrok toen naar de reclamewereld maar keerde in 1971 terug als vaste nieuwslezer bij het journaal. Emmer groeide uit tot een van de bekendste televisie-gezichten van de jaren 70 en 80. Memorabel was echter ook al zijn verslag van de moordaanslag op de Amerikaanse president John F. Kennedy in november 1963. Dit moest toen nagenoeg live gebeuren, zo vertelde hij later.
Generatie I
1. Freddy (Fred) Emmer, geb. Amsterdam 23-8-1934, overl. Hilversum 24-12-2019, nieuwslezer.
Generatie II
2. Erich August Wilhelm Emmer, geb. Karlsruhe 16-8-1907, overl. Amsterdam 20-1-1991, volontair, kantoorbediende (1932), commissionair in effecten (1941), directeur NH handelsmij. (1991), werd genaturaliseerd tot Nederlander 1-12-1933, tr. (2) Nieuwer Amstel 24-8-1962 Reintje Mölder, geb. Nijmegen 18-1-1925; tr. (1) Amsterdam 5-4-1932 (ontbonden door echtscheiding; vonnis 5-7-/ingeschreven 26-7-1962)
3. Madeleine Hochheimer, geb. Ixelles (bij Brussel) 7-8-1910, overl. Amsterdam 15-7-2002.
Op 11 juni 1941 deed zij aangifte van de diefstal de vorige dag van haar fiets, die voor het Muzieklyceum stond. Een paar maanden later, op 8 augustus, deed haar man aangifte van een inbraak door onbevoegden in hun huis, Olympiastraat 5. Er werd voor tien gulden aan etenswaren vermist. Voorts was een bureau opengebroken; het was nog niet duidelijk wat daaruit vermist werd.
[bron: SAA, Archief Gemeentepolitie, Politierapporten].
In totaal 15 kwartieren

• Over voornamen door Gerrit Bloothooft

De meeste mensen zijn tevreden met hun voornaam. Maar niet iedereen, je hebt tenslotte je naam niet zelf bedacht, dat deden je ouders voor je. Als een voornaam niet (meer) bij je past dan kun je besluiten om een andere naam te kiezen. In plaats van Henk zeg je voortaan als Patrick of Ingrid door het leven te willen gaan. Het is even wennen voor de omgeving, maar dat komt wel goed. Voor officiële instanties, en in je paspoort, blijf je echter Henk. Als je dat niet wilt moet je meestal naar de rechter.
Wanneer je volgens de rechter serieuze argumenten hebt wordt het toegestaan om je voornaam in de basisregistratie personen te wijzigen. Dan is je oude naam definitief verdwenen. Maar toch niet helemaal. In de basisregistratie worden eerdere gegevens gearchiveerd, in dit geval als historische voornaam (en historisch geslacht, als dat ook is veranderd).
Waarom wordt een voornaam soms gewijzigd?
Daar zijn op hoofdlijnen vijf redenen voor. De meest voor de hand liggende is geslachtsverandering (ook als die niet gepaard gaat met een operatieve ingreep). Voor de verandering van geslacht en voornaam is een verklaring van een genderteam voldoende. De tweede is de ‘zenuwachtige vader’: hij maakt een fout bij de aan-gifte van zijn kind. Dat mag (in sommige gemeenten) binnen een aantal weken nog ambtelijk hersteld worden, maar de eerdere naam blijft toch.

Wist u dat we in Nederland met zijn allen (= ruim 17,4 miljoen inwoners) momenteel zo’n 314.000 familienamen en 500.000 verschillende voornamen hebben?

• Harry Bovenkerk DNA wijst de weg

Dit is een voordracht van Els Leijs, zij is een professioneel genetisch genealoog. Enkele punten uit haar lezing:
Els wordt zij geconfronteerd met vragen als: ik ben geadopteerd; ik ken mijn vader niet; mijn ouders zijn vroeg gescheiden; ik ken mijn halfbroertjes/-zusjes niet; wie was mijn opa of oma; ik heb geen contact met familie door ruzie, emigratie, verhuizing. Zelfs een biologische moeder kan onbekend zijn. Bijvoorbeeld als een ander vrouw de opvoeding van een kind voor haar rekening nam als ware zij moeder, buiten adoptie om. Dat deed zich voor als de biologische moeder daar niet toe in staat was.
Moeders vertellen soms niet alles door schaamte, schande, huwelijk op het spel, het gaan geloven in eigen leugens, het beschermen van iemand, ‘voor je eigen bestwil’ of om kritiek te vermijden.

Onderzoek op basis van DNA

Els ging uitgebreid in op de doorgifte van DNA aan jongere generaties. Het staat vast dat een kind 50% van het DNA erft van vader en moeder elk. De hoeveelheid DNA van generaties vóór vader en moeder dat het kind ontvangt is niet precies 25%, maar een statistische waarschijnlijkheid. Els vergeleek dat met een bak knikkers. In het DNA van een ouder zit 50% van elk van de grootouders. Maar in de 50% DNA dat een ouder doorgeeft zit het DNA van de grootouders door elkaar gehusseld. Daarom kan het DNA van een broer en zus op elkaar lijken, maar dat van een ander zusje zou sterk kunnen lijken op dat van een tante.

• Ouderschaps- versus genetische genealogietesten

Bij ouderschapstesten wordt het DNA van de (vermoedelijke) ouder en het kind vergeleken. De gevonden verwantschap geeft alleen zekerheid bij ouder en kind.
Genetische genealogietesten geven zekerheid over de verwantschap van uitgebreidere familie: volle en halfbroer/-zus, ouders, grootouders, Genetische genealogietesten geven zekerheid over de verwantschap van uitgebreidere familie: volle en halfbroer/-zus, ouders, grootouders`, ms en tantes, neven en nichten. Er zijn drie van die testen: (1) de Autosomale test op stukjes DNA van al je voorouders, (2) de test naar de Y-chromosomen van de mannelijke voorouders in één lijn, en (3) de Mitochondriale test op het DNA van al je vrouwelijke voorouders in één lijn.
De hamvraag is hoe je een verwant kunt vinden die zelf niet getest is. Stel dat de grootmoeder van vader acht broers en zussen had. Als je een van de achterkleinkinderen weet te vinden, heb je daarmee een match in de vorm van gemeenschappelijk DNA .
• ooms en tantes, neven en nichten. Er zijn drie van die testen: (1) de Autosomale test op stukjes DNA van al je voorouders, (2) de test naar de Y-chromosomen van de mannelijke voorouders in één lijn, en (3) de Mitochondriale test op het DNA van al je vrouwelijke voorouders in één lijn.
De hamvraag is hoe je een verwant kunt vinden die zelf niet getest is. Stel dat de grootmoeder van vader acht broers en zussen had. Als je een van de achterkleinkinderen weet te vinden, heb je daarmee een match in de vorm van gemeenschappelijk DNA.
De zoektocht bestaat uit de volgende stappen:
• • Jezelf laten testen door een van de aanbieders, (tip van Els: niet jezelf maar een van de oudste familieleden)
• • Daarna de van de testlaboratoria terugontvangen matches analyseren en eventueel de match om informatie vragen,
• • Dan met deze informatie een stamboom bouwen.

Een goede bron kan ook degene zijn die de desbetreffende familienaam eveneens onderzoekt. Bekende problemen zijn matches die niet reageren of niets weten, of onbekend zijn met onze cultuur of systemen in andere landen.