Een prachtige militaire bron voor genealogen en andere geïnteresseerden wordt later dit jaar openbaar gemaakt. De collectie van de heer H.J. Wolters, een belangrijk naslagwerk voor het zoeken naar militaire huwelijken in Staatse dienst van 1648 tot 1811, wordt in gedeelten via een database beschikbaar gesteld.
Hendrik Jan Wolters (1926-2010), een voormalig bouwkundige, heeft in zijn vrije tijd tientallen jaren lang nauwgezet aan zijn Magnum Opus gewerkt. Het is een omvangrijke collectie van boekwerken geworden, die de huwelijken omvat van (ook buitenlandse) militairen in Staatse dienst in tal van garnizoensplaatsen in de periode 1648 tot 1811.
De collectie bestaat uit alle in de trouwboeken gevonden huwelijken van militairen tussen 1648 en 1811, met uitzondering van Amsterdam. De Amsterdamse stadsregering stond na de mislukte aanslag van de zomer van 1650 door stadhouder Willem II geen Staatse leger-onderdelen meer toe binnen haar poorten. Uitzonderingen zijn ook de jaren 1672-73 en de periode na de mislukte patriottenrevolutie van 1787-1795. Hieruit ontbreken nog veel garnizoenen uit onder andere Holland en Overijssel.
Voorheen was het zoeken naar een militaire voorouder moeilijk en tijdrovend. In de tweede helft van dit jaar kun je aan de hand van de database, die toegankelijk gemaakt is op naam van bruid, bruidegom, plaats en datum, snel en eenvoudig de juiste gegevens achterhalen. Behalve voor genealogen en militair historici is het ook een handige en onmisbare bron voor diegenen die zich willen verdiepen in biografische gegevens van Nederlandse militairen en hun mobiliteit.
De omvangrijke collectie Wolters in de vorm van klappers is sinds jaar en dag beschikbaar voor bezoekers aan de studiezaal van het Nationaal Archief. Een groot aantal klappers bevat veel doorslagen, die niet kunnen worden gescand. Een digitaliseringsproject zat er dus niet in. Voor het ontsluiten van de gegevens moest er een ander soort project in het leven worden geroepen, dat bewerkelijker was dan een regulier scanproject. Vrijwilligers hebben de relevante gegevens uit de boeken van Wolters regel voor regel in een database ingevoerd. De vele naamverbasteringen en naamvariaties werden daarin meegenomen, wat het werk er niet gemakkelijker op maakte. Vijf jaar later is circa 60% van de collectie beschikbaar. Hierdoor wordt dankzij de inzet van de vrijwilligers een schat aan gegevens ontsloten, die het onderzoek naar deze weerbarstige bron een stuk eenvoudiger maakt.
Militaire collectie Wolters
Kwartier van Nijmegen 2021 nr 1
Inhoud
VOORWOORD
IN MEMORIAM
KOMENDE LEZINGEN
AFDELINGSLEDENVERGADERING 13 APRIL 2021
AARREKENING EN TOELICHTING 2019
BORGER KINDEREN WEESHUIS (BEGIJNENGAS)
DE KERK KEREN
HUWELIJKSDISPENSATIE
HET KEUREN DER SCHEPEN
KRAAIEN
OUD SCHRIFT
OUD SCHRIFT, toelichting
KWARTIERSTAAT van Theodorus POLET(1838-1914)
LEDENMUTATIES tot 28 februari 2021
Sommige Neanderthal-genen in mensen kunnen tegenwoordig bescherming bieden tegen ernstige COVID-19
In een nieuwe studie werd gekeken naar een DNA-deel op chromosoom 12 waar zich een haplotype bevindt – een cluster van genetische varianten die samen worden overgeërfd – dat de gevoeligheid voor het coronavirus beïnvloedt. Voor elk exemplaar van het Neanderthaler haplotype dat een persoon erfde, daalde het risico op intensieve zorg met ongeveer 22 procent, rapporteren onderzoekers in de Proceedings van 2 maart van de National Academy of Sciences.
De varianten kunnen de activiteit of functie beïnvloeden van genen die betrokken zijn bij een biochemische kettingreactie die eindigt met de vernietiging van viraal RNA, inclusief die van het coronavirus. De beschermende varianten zijn grotendeels afwezig bij mensen in Afrika bezuiden de Sahara, waar maar weinig mensen genen dragen die zijn geërfd van Neanderthalers. Ongeveer 25 tot 30 procent van de huidige mensen van Aziatische en Europese afkomst draagt de beschermende varianten. Sommige zwarte mensen in Amerika erfden ook het beschermende haplotype, vermoedelijk van Aziatische, Europese of Indiaanse voorouders.
Zie verder….
Nieuws van Verogen, het commercieel DNA-onderzoek bedrijf gericht op forensische opsporing
Verogen is een bedrijf in de DNA-branche dat probeert te helpen bij het oplossen van gewelddadige “cold cases” door gebruik te maken van DNA-monsters die op de plaats delict zijn genomen. Dit met vermeldingen van GEDmatch PRO, beschreven als het bieden van veilige toegang tot de grootste bron van vrijwillig bijgedragen profielen voor het matchen van opsporingsdiensten. Zoals hier eerder beschreven werd gedmatch door verogen onlangs gekocht. Verogen is een ontwikkelaar van menselijke identificatieproducten voor sequentiebepaling en analyse van forensische genomische monsters. In nauwe samenwerking met de forensische gemeenschap hecht Verogen waarde aan flexibele, schaalbare oplossingen die betrouwbare resultaten opleveren.
Verogen Inc. kondigde aan dat het de mogelijkheden voor het door NDIS goedgekeurde MiSeq FGx® Sequencing System uitbreidt met de commerciële lancering van de ForenSeq® Kintelligence Kit, die is geoptimaliseerd voor monsters met een lage input en gedegradeerde monsters. De kit is gericht op 10.230 forensisch samengestelde SNP’s, waardoor de bezorgdheid over de genetische privacy wordt verlicht door medisch informatieve markers te minimaliseren. De naadloze integratie van deze workflow met GEDmatch® PRO, een speciaal forensisch portaal voor onderzoeksvergelijkingen, zal de strafrechtelijke gemeenschap in staat stellen met behoud van privacy waarborgen diepere onderzoeksinzichten te genereren.
GEDmatch PRO bevordert de genealogische database van consumentensite GEDmatch, die in 2019 door Verogen werd overgenomen, door veilige toegang te bieden tot de grootste bron van vrijwillig bijgedragen profielen voor het matchen van forensische opsporingsdiensten. De lancering van GEDmatch PRO was het resultaat van onze zorg voor gegevensprivacy en de beste tools voor verwantschapsanalyse in een omgeving die is ontworpen voor forensische laboratoria. “ForenSeq Kintelligence is gebouwd op een forensisch gevalideerde sequencing-platform dat is ontworpen om de workflow te vereenvoudigen en meer informatieve gegevens op te leveren, waardoor onze klanten de belofte van forensische genetische genealogie echt kunnen waarmaken. Dit alles met behoud van de best practices en hoge kwaliteitsnormen.
“Onze missie is om de meest geavanceerde technologische tools te gebruiken om het onderzoek te ondersteunen. Cold case-samples zijn meestal gedeterioreerd (verouderd/vervallen) en DNA-ketens gefragmenteerd en hebben dan ook een zeer lage input. Daarom hebben we geïnvesteerd in de ForenSeq Kintelligence-workflow. Het is een gerichte sequentietechnologie die met mogelijk maakt om robuuste resultaten leveren zonder concessies te doen aan betrouwbaarheid. De grootse verdienste is dat slechte DNA-ten dele vervallen monsters zoals op plaatsen van de misdaad, kunnen worden geanalyseerd. Voorheen was dit niet mogelijk. Daarbij gebruikt men tevens minder medisch gevoelige DNA-ketens.
Een nieuw probleem door DNA-onderzoek.
Het is welbekend: de illegale praktijken bij spermadonatie. Sommige vruchtbaarheid-artsen gebruikten hun eigen sperma. Er zijn ook gevallen bekend waarbij spermadonoren voor geld hun sperma voor donatie verkochten en aan vruchtbaarheidsklinieken aanboden.
In toenemende mate worden DNA-profielen gebruikt om bloedverwanten op te sporen. Als je donorkind van een dergelijke crimineel gedrag bent kom je met dit onderzoek naar bloedverwante DSNA-profielen er plotseling achter dat je zeer veel half broers en halfzusters hebt. Dit kan een nachtmerrie zijn, voor betrokkenen. Het is immers traumatisch dat je vader onrechtmatig heeft gehandeld en je zelf het product daarvan bent. Nog erger is het dat in een gemeenschap rond een vruchtbaarheidskliniek, meerdere halfbroers en halfzusters leven. Aangezien gelijkgezinden elkaar aantrekken bestaat de kans op een broer-zuster-huwelijk. Dit is vanuit de verhoogde kans op erfelijke afwijkingen zeer ongewenst. Een oplossing van dit probleem is niet eenvoudig.
Het Algemeen Politieblad waardevolle bron
Het Algemeen Politieblad is een van de populairste gedigitaliseerde bronnen uit CBG Verzamelingen. In de loop van het jaar komt er een vijftal jaargangen bij. Vanaf dat moment kun je ook de politiebladen uit de Tweede Wereldoorlog doorzoeken. De originele banden bevinden zich in de CBG Bibliotheek.
Het Algemeen Politieblad was een belangrijk communicatiemiddel van de Nederlandse politie in de negentiende en twintigste eeuw. Het blad werd vanaf 1852 gebruikt om opsporingsberichten en (wettelijke) besluiten landelijk te verspreiden. Oorspronkelijk werden de politiebladen een keer per twee weken als losse afleveringen gedrukt en naar alle gemeenten in Nederland verstuurd. Een keer per jaar werden ze samengevoegd tot een jaargang en ingebonden; oorspronkelijk op A5-formaat, maar naarmate de populariteit van het middel groeide en daarmee het aantal pagina’s, werden de boeken steeds dikker en bestonden de jaargangen uit steeds meer delen. Daarom is eind jaren twintig van de vorige eeuw besloten ze op A4-formaat te gaan drukken.
Vanwege onder andere de kwetsbaarheid van het papier zijn er maar weinig banden bewaard gebleven. Het CBG|Centrum voor familiegeschiedenis heeft de jaargangen 1852 tot 1946 in zijn bezit. Daarvan zijn op dit moment de delen tot 1900 door vrijwilligers gedigitaliseerd en beschikbaar gesteld via CBG Verzamelingen. Zodra het systeem hierop is aangepast – waarschijnlijk later dit jaar – komen daar de jaren 1901-1910 en 1937-1946 bij. Het is de bedoeling dat de bladen vanaf dat moment ook bladerbaar en op woordniveau doorzoekbaar worden.
Met name de politiebladen uit de oorlogsjaren kunnen heel interessant zijn, omdat daar bijvoorbeeld oproepen in staan over gezochte Joden. Dit kan erop duiden dat ze waren ondergedoken. De oproep werd geplaatst door de (pro-Duitse) politiecommissaris in de plaats waar ze het laatst waren gezien – dat biedt dus aanknopingspunten voor eventueel verder onderzoek. Soms, maar lang niet altijd, staan er ook foto’s van de gezochte personen bij.
Via CBG|Verzamelingen zijn de gedigitaliseerde politiebladen op dit moment alleen nog op naam te doorzoeken, maar zoals gezegd wordt dat later dit jaar aangepast naar ieder willekeurig woord, zoals beroep, woonplaats, etc. Een zoekopdracht geeft alle vermeldingen in de jaargangen. Om deze als scan in te zien is een Vriendschap of dagtoegang nodig. Maar dan kan je – als je weet waarop je moet letten – een schat aan informatie uit de bladen halen. Op dit moment wordt zelfs wetenschappelijk onderzoek gedaan door een Vlaamse student die aan de hand van de ‘uitgezette vreemdelingen’ in het politieblad bepaalde migratiestromen in kaart wil brengen.
Momenteel zijn de politiebladen nog niet bladerbaar, maar ook dat gaat in de loop van dit jaar veranderen. Het kan nu nog zo zijn dat een signalering doorloopt op een volgende pagina, die je niet kunt zien. Een handige zoektip in dat geval is het nummer van de afbeelding die staat vermeld onder ‘bronvermelding’ te kopiëren (inclusief de extensie .jpg), in het zoekveld te plakken en het laatste cijfer te vervangen door één cijfer hoger. Bijvoorbeeld: 1865010715.jpg wordt 1865010716.jpg. Klik op ‘Zoeken’ en de volgende pagina wordt in het overzicht getoond. Let op: het kan zijn dat je meer dan één vermelding krijgt, omdat er meerdere personen op de pagina genoemd worden.
Bevolkingsregisters 1910-1920 online
De Nijmeegse bevolkingsregisters van 1910-1920 zijn vanaf nu online te doorzoeken en bekijken in onze Digitale Studiezaal.
De bevolkingsregisters van Nijmegen lopen vanaf ongeveer 1820 tot 1920 en bevatten veel informatie: namen van personen, hun beroepen, burgerlijke staat, gezinssamenstelling, informatie over eventuele verhuizingen en meer. Omdat het vooral persoonsgegevens betreft, zijn bevolkingsregisters een hele interessante bron voor genealogen en familieonderzoekers.
Het laatste deel van de bevolkingsregisters, van 1910 tot 1920, zijn nu ook digitaal te doorzoeken en te bekijken. Het gaat om 27.690 scans met daaraan gekoppeld meer dan 140.000 inschrijvingen van personen.
Overigens geldt dit ook voor de bevolkingsregisters van de andere archieven.
De lay-out van de homepage van het Tilburgs archief is aangepast
De belangrijkste wijzigingen zijn twee nieuwe hoofdknoppen: Zoek in indexen en Zoek een bouwtekening.
Zoek in indexen geeft de bezoeker de mogelijkheid om bestanden waarvan we digitale toegangen hebben in een keer te doorzoeken. De naam van de knop blijft een lastig punt, hopelijk is deze duidelijk genoeg voor onze websitebezoekers. Achter deze knop vind je straks alle digitale indexen op het 19de en 20ste eeuwse notarieel archief dat we met behulp van Vele Handen hebben laten ontsluiten. Daarnaast worden ook samenvattingen van oude akten van de schepenbank van Oisterwijk op deze manier doorzoekbaar, met een link naar het betreffende archiefstuk.
Zoek een bouwtekening biedt direct toegang tot de inventarissen van de archieven met bouwtekeningen. Er is een grote groep bezoekers die alleen naar deze informatie op zoek is. Nu kunnen ze direct terecht bij het overzicht van de relevante archieven.
Verder hebben we twee links naar de homepage gebracht: Bibliotheek en Tilburg op de Kaart. Beide links stonden wel op onze website maar onder de tab Contact & Informatie onderaan het scherm. Dat bleek voor veel bezoekers niet een plek waar ze gingen kijken. Nu kan het meteen vanaf de homepage.
Verder is er een nieuwe indeling van de blogs gekomen van drie naar vier kolommen. Dat biedt meer informatie op de homepage. Bovendien kunnen we nu een blogpost vast zetten waarvan we denken dat die langere tijd goed zichtbaar moet zijn.
Archieven Portaal Europa
Archieven Portaal is een overwegend Europees portaal o.a. als tegenhanger van de VS-portalen. Het bevat informatie die ergens in de grote verscheidenheid van archieven, bibliotheken of depots is opgenomen en gedigitaliseerd. Deze informatie is daarom veelzijdig en biedt soms verassingen. Het is de moeite waard om eens een keer een bezoek aan deze site te brengen. Bij deze site werkt een internationaal team aan een één online toegangspunt, c.q. web service om Europese archieven zo toegankelijk mogelijk te maken. Voorheen moesten gebruikers diverse archief websites bezoeken voor hun onderzoek, maar het Archieven Portaal Europa stelt hen in staat om efficiënter informatie te vinden in miljoenen archiefstukken bewaard in honderden archiefinstellingen. Dit is de eerste keer dat de Europese archieven op deze schaal samen werken, en het potentieel dat dit portaal biedt is enorm voor zowel archief professionals als gebruikers.
Het Archieven Portaal Europa is een van de belangrijkste mijlpalen bereikt door de projecten APEnet en APEX – gefinancierd door de Europese Commissie sinds 2009 – waarin, tot september 2015, meer dan 30 project partners van een overeenkomstig aantal Europese landen hebben deelgenomen. Vanaf oktober 2015 wordt het Archieven Portaal Europa onderhouden en verder ontwikkeld door de Archieven Portaal Europa Stichting, financieel onafhankelijk en ondersteund door de nationale archieven van de deelnemende landen. Wie geïnteresseerd is in meer achtergrondinformatie of de mogelijkheid om bij te dragen aan het portaal of deel te nemen in de stichting kan terecht op de website van de stichting: www.archivesportaleuropefoundation.eu.
Het Archieven Portaal Europa is gecreëerd en verbeterd door jaren van gezamenlijke ontwikkeling. Er is speciaal veel inspanning gestoken in het implementeren van standaardisatie, gebaseerd op gemeenschappelijke Europese profielen van de internationale XML-schemas EAD (Encoded Archival Description), EAC-CPF (Encoded Archival Context – Corporate Bodies, Persons and Families), EAG (Encoded Archival Guide) en METS (Metadata Encoding and Transmission Standard) en het ontwikkelen van hulpmiddelen voor het beheren en publiceren van complexe data van een breed scala van archiefinstellingen uit heel Europa.
Het Archieven Portaal Europa werkt samen met Europeana om archiefmateriaal doorzoekbaar en vindbaar te maken binnen haar domein overstijgende aanpak van het online presenteren van alle digitale cultureel erfgoed objecten van bibliotheken, archieven, musea en audiovisuele collecties. Het is een belangrijke strategische partner van Europeana en het werkt samen met hen om een gemeenschappelijke digitale infrastructuur voor het cultureel erfgoed van Europa te ontwikkelen.
Het portaal wordt ondersteund door de Archival Portal Europe Foundation, en werd oorspronkelijk gecreëerd via financiering door de Europese Commissie – © 2020 APEF.
Nieuw op de Rotterdamse website
De afgelopen maanden zijn nieuwe fotocollecties, archieftoegangen en bibliotheekpublicaties beschikbaar gekomen. Een groot aantal van de nieuwe afbeeldingen op de beeldbank betreft sociaal-documentaire fotografie uit de jaren zeventig, tachtig en negentig van de vorige eeuw. Zo zijn bewoners van het Witte Dorp kort voor de sloop van hun wijk geportretteerd door Freek van Arkel en maakte Gerard van Soest in opdracht van het Stadsarchief in de jaren zeventig een serie over leuzen en teksten op muren in de stad.
De totstandkoming van de Erasmusbrug is tussen 1994 en 1996 vastgelegd door de brug in aanbouw in diverse stadia en vanuit verschillende perspectieven te fotograferen. Op de achtergrond van veel foto’s is een vlak terrein te zien dat in gereedheid wordt gebracht voor de hoogbouw van de Kop van Zuid en de Wilhelminapier.
https://stadsarchief.rotterdam.nl/over-ons/nieuwsoverzicht/nieuw-toegankelijk-in-nov/