Kwartaalblad van de Nederlandse Genealogische Vereniging Afdeling Twente
Inhoudsopgave
Voorwoord
Katterig
Van kalenders en jaarstijlen
De Patriottische jaren 1780 tot 1795.
Een verzwegen protest
Boeren uit Gammelke aangeklaagd.
OPA TOCH… brief uit 1795
Struikelblokken
Ierse tweeling
Kwartierstaten in Twente Genealogisch
Landverkoop door boeren in Mander.
Agenda
Tijdelijke sites NGV afdelingen
Oproep
Colofon
TWENTE GENEALOGISCH nr. 4 – 2021
GroninGEN december 2021, nummer 4, jaargang 28
Voorwoord 97
Digitaal toezenden GroninGEN
Corona en activiteiten
Bestuur en beleid
NGV-Website en afdelingswebsites
Lidmaten-project
Kwartierstatenboek IV
Bestuurslid gezocht
Met spoed gezocht
Geert van der Velde 40 jaar lid van de NGV
De Familiebijbel van Willem Christiaans Smit uit 1798
Worstelen met Wubbena
De dood van Lammert Geerts (1682-1725)
Dei roege bliksem
Roeg weer
Afdeling Rijnland / nr. 78 / januari 2022
Inhoudsopgave
Een nieuw begin
Activiteiten afdeling Rijnland
– Afdelingsavonden
– Voorouderspreekuur
Afdelingsbestuur Rijnland 2022
Presentatie bronnenboek 26 (begraven in Rijnsburg 1571-1678) in de Grote of Laurentiuskerk te Rijnsburg
Begraven Stefana van Rossum in Grote Kerk van Rijnsburg
Verslag van de lezing ‘Pilgrims (fathers, mothers & children)’ in Leiden en Amerika
Jubilarissen bij de afdeling Rijnland
Oud schrift
Verslag van de lezing ‘Grasduinen in het hof van Holland’
Het zullen je voormoeders maar wezen!
Transcriptie oud schrift
Verslag van het bezoek aan Delpher
Voorouderspreekuren in de regio
Wetenswaardigheden:
– Gezocht: familienamen beginnend met COR of KOR
– Luisterwandeling ‘Stemmen uit de fabriek’
– Boek: Zoetermeer Toen & nu
– TV-serie ‘In het kielzog van de Mayfower’
– Bordspel ‘Towards Thanksgiving’
– Openbaarheidsdag 2022 bij ELO- Webpagina Beekveld
Afdelings- en bestuursinformatie
Threant jrg. 33 – 2022 – 1
THREANT is het kwartaalblad van NGV Drenthe en Noordwest-Overijssel
Inhoud
Van de voorzitter
Activiteiten NGV Drenthe en NW-Overijssel
Inzenddatum kopij volgende Threant
Wijziging penningmeester
Geschiedenis van fietsenmaker G.D. Danes in Hoogeveen
Hendrik Hendriks en zijn kinderen in de Franse tijd (3)
Nationaal Archief – openbaarheidsdag
Op 4 januari vierde het Nationaal Archief en andere archieven hun openbaarheidsdag.
Ministeries en andere overheidsinstellingen dragen na twintig jaar hun archieven over aan een archiefinstelling. Het Nationaal Archief hanteert daarbij het motto ‘Open, tenzij’. Het merendeel is direct door iedereen in te zien en te gebruiken. Maar soms wordt de openbaarheid enige jaren beperkt, bijvoorbeeld vanwege de privacy of vanwege het landsbelang. Een openbaarheidsbeperking duurt maximaal 75 jaar, maar vaak is het korter. De altijd vooraf gestelde termijn vervalt op de eerste januari na het verstrijken ervan. Die dag noemen we Openbaarheidsdag. Ook worden talrijke archiefstukken vrij opvraagbaar die daarvoor niet, of alleen onder voorwaarden in te zien waren. Nieuwe verhalen krijgen daarmee de ruimte om te worden verteld; soms nadat de stukken erover 75 jaar ongezien waren.
in de ministerraad
In de ministerraad in 1996 wordt besproken wie onderzoek moet doen naar de rol van Nederlanders in de val van Sebrenicanica. De Verenigde Naties of het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie? En wat moet Nederland doen met de komst van Bosnische vluchtelingen?
Vliegtuigbedrijf Fokker verkeert in zwaar weer en staat vaak op de agenda van de ministerraad. In maart 1996 valt het doek voor Fokker.
De ministerraad buigt zich over de vernietigende conclusies en aanbevelingen van de commissie van Traa, die een parlementair onderzoek deed naar opsporingsmethodes, naar aanleiding van de IRT-affaire.
Niet te missen is ook de behandeling van een ontmoedigingsbeleid voor roken door de ministerraad, dit terwijl verschillende ministers klagen dat zij niet meer mogen roken in de Trêveszaal, en dat zij door nieuwe regels opeens zijn aangewezen op een rookpauze.
Tweede Wereldoorlog: geheim agenten en Joodse kinderen
Tijdens de oorlog hebben talloze agenten van Bureau Inlichtingen hun leven gewaagd -soms ook gegeven- om inlichtingen te verzamelen in bezet Nederland, of om verzetsorganisaties te bewapenen. Een flink aantal dossiers van geheim agenten hierover komt vrij. Bijvoorbeeld van Lodewijk Hamel die als eerste geheim agent in augustus 1940 wordt gedropt. Hij is de grondlegger van de radio-inlichtingendienst in bezet Nederland. Ook veel vrouwelijke spionnen trekken met gevaar voor eigen leven de grens tussen al bevrijd en nog bezet Nederland over om strategische informatie door te geven. Zoals Riet van Grunsven. Zij was zo attent om een bosje krokussen uit bezet gebied mee te nemen voor Wilhelmina.
Ook na 1945 leidde de oorlog nog tot aangrijpende taferelen. Zo blijkt uit stukken over het Joodse meisje Lily van den Bergh, dat in 1943 samen met haar zus wordt opgevangen bij een christelijk gezin in België. De Commissie van Oorlogspleegkinderen besluit samen met familie van Lily dat zij na de oorlog bij een Joods gezin worden geplaatst. Maar de Belgische pleegmoeder van Lily van den Bergh accepteert dit niet zomaar. De kinderen hebben inmiddels een goede band opgebouwd met hun pleegmoeder. Met pijn in het hart draagt ze de kinderen uiteindelijk toch over aan de Commissie voor Oorlogspleegkinderen.
Nederlands-Indië/Indonesië: troostmeisjes en misdragingen Nederlands leger
Er komen ook documenten vrij over de (dekolonisatie-) oorlog in Nederlands-Indië/Indonesië.
Aangrijpende getuigenverslagen van vrouwen die tijdens de Japanse bezetting als troostmeisjes moesten dienen, vertellen hoe de ‘volwassen’ vrouwen heldhaftige pogingen doen om jonge meisjes tegen de Japanners te beschermen.
De capitulatie van Japan in augustus 1945 betekende in Nederlands-Indië/Indonesië geen einde aan het geweld. Enkele documenten over het eerste jaar van de dekolonisatie-oorlog vallen vrij. Bijvoorbeeld over de misdragingen van het Nederlandse leger bij de bezetting van Pesing (een plaats bij de hoofdstad Jakarta) op 15 april 1946.
Infocentrum en corona
In verband met de coronamaatregelen en de ongewisse ontwikkelingen van het virus heeft het Hoofdbestuur besloten dat het infocentrum in Bunnik in januari is gesloten voor publiek.
Raadpleeg voor het plannen van een bezoek éérst de actuele stand van zaken over de openingstijden op de website www.hoofdbestuur-ngv.nl.
Amersfoort 2202 nr 1
Lezingen & Activiteiten
Van uw voorzitter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Familieonderzoek een fascinerende hobby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Spionnen in de Republiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Persoonsbewijzen en distributiestamkaarten uit de Tweede Wereldoorlog . . . . .
Een tragische vergissing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
De losse handjes van mijn opa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Het verhaal van Elisabeth . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kaatje Visser . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Moord in Sint Laurens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Jan van der Kroef, van schipper tot boef . . . . . . . . . . . . . . . . .
Een bruiloft met een staartje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Een “nuvere” schoonfamilie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Een trieste familiegeschiedenis, maar geen misdadiger of crimineel . . . . . . . .
Mijn opa een boef? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Het tragische levenseinde van Lucas Harms Croes . . . . . . . . . . . . . . . . .
Gevilde schapen. Een onderzoek naar criminele daden . . . . . . . . . . . . . . .
17 mei 1569 Asperen, wederdoper Dirk Willems sterft de marteldood . . . . . .
De voorgeschiedenis en oprichting van de NGV-afdeling Amersfoort en omstreken
Stel je voor . . .
Dit is een pracht nummer ter gelegenheid van het gouden jubileum en heeft als hoofdthema de criminele voorouder. jwk
Nieuwe toegangen website archief Tilburg
In de collectie van Regionaal Archief Tilburg bevinden zich tientallen archieven, die een geringe omvang hebben. Deze zijn vaak niet voorzien van een inventaris oftewel een inhoudsopgave. Maar daardoor weet u als onderzoeker ook niet welke archiefstukken aanwezig zijn. Afgelopen vier maanden zijn we gestart deze wat kleinere archieven te inventariseren. De volgende archieftoegangen zijn sinds kort via onze website te raadplegen:
Baarle-Nassau
2230. Documentatiecollectie van Eduard Loffeld (1904-1983).
Oisterwijk
2851. R.K. Boerenbond Moergestel, 1901-1993.
1754. Gemeentelijk Slachthuis Berkel-Enschot, Oisterwijk en Udenhout, 1934-1952, 0.10 meter.
1760. R.K. Boerenbond Oisterwijk, 1902-1998, 0,75 meter.
1762. Katholieke Plattelands Jongeren, Oisterwijk, 1961-1986, 0,20 meter.
2253. Katholieke Arbeidersvrouwen Moergestel, 1945-1997, 0,20 meter.
2851. Noord-Brabantse Christelijke Boerenbond (NCB) Moergestel, 1901-1993, 1,250 meter en fotonummers 28510001-2851004.
Tilburg
65. Afdeling Sociale Zaken van de gemeente Tilburg, (1929) 1940-1947.
82. Commissie van plaatselijk toezicht op het Lager Onderwijs te Tilburg, 1846-1935.
83. Commissie van toezicht op het middelbaar onderwijs te Tilburg, 1866-1915.
214. Gilde Sint Chrispinus en Sint Chrispinianus te Tilburg, 1834-1912.
232. Tilburgse Muziekschool, 1848-1933.
264. Sociëteit Amicitia te Tilburg, 1833-1872.
1735. Fotocollectie Kleintjes-Mutsaers, 1900-1960.
1750. Persoonlijk archief van Johannes E.W. van der Sterren (1922-1994).
Yvonne Welings, ‘Hier ben ik weer’ Brieven van de Tilburgse Indiëganger Jan van der Sterren (1922-1994), in:Erfgoed Magazine Tilburg 39 (2021) nr. 2, p. 15-18.
1751. Archief collectie Piusoord, 1936-1990.
1753. Collectie Cornelia A.C. de Kort (1925-2019).
1662. Feniks Centrum voor Emancipatie te Tilburg, 1989-2020, 1 meter.
1752. Haarwerk van Maria Anna van Riel – van de Pol (1863-1920), 2 meter.
1755. Supportersvereniging Taxandria, 1954-1967, 0,10 meter.
1757. Stichting Vrouwencentrum Tilburg, 1977-2016, 0,25 meter.
1759. Fotocollectie Ton Keusters (1941-2008), 1960-1975, 0,125 meter. Fotonummers 17590001 t/m 17590022.
Ton Keusters was via de Kweekschool jeugdleider geworden bij het patronaat van de Sacramentskerk.
Zijn nagelaten foto’s geven een bijzondere kijk over de periode 1963-1967.
1766. R.K. Boerenbond Udenhout, 1952-1993, 0,10 meter
Zie Regionaal archief Tilburg nieuwe archieftoegangen nov 2021 en dec 2021
Regionaal Archief Tilburg liet alle edities van de Tilburgse Koerier scannen. Deze mooie bron is nu online beschikbaar. De huis-aan-huis krant verscheen van 1957 tot 2019, een interessante periode. Tilburg veranderde sterk in die jaren. Binnen de scans is alle tekst te doorzoeken! Heel mooi, maar kijk uit: het is best verslavend!
De Nederlandse bevolkingsstructuur in diverse tijdperken, lokaties en de GWAS-profilering, (voor insiders)
Een genoombrede associatiestudie (GWA-studie of GWAS), ook bekend als geheel genoomassociatiestudie (WGA-studie of WGAS), is een observationele studie van een genoombrede reeks genetische varianten bij verschillende individuen. GWA-onderzoeken richten zich doorgaans op associaties tussen single-nucleotide polymorphisms (SNP’s) en kunnen toegepast om genetische varianten in een bevolking te exploreren, Wanneer toegepast op menselijke gegevens, vergelijken GWA-onderzoeken het DNA van deelnemers met verschillende fenotypes voor een bepaalde eigenschappen.
Eerdere genetische studies hebben de lokale populatiestructuur binnen Nederland geïdentificeerd; hun resolutie is echter beperkt door het gebruik van niet-gekoppelde markeringen en de afwezigheid van externe referentiegegevens. Hier passen we geavanceerde haplotype sharing methoden toe om fijnmazige populatie genetische structuur en demografische verandering in heel Nederland te bestuderen met behulp van genoombrede single nucleotide polymorfismegegevens (1.626 individuen) met bijbehorende geografie (1.422 individuen). We identificeren 40 haplotypische clusters met een sterke noord/zuidvariatie en fijnschalige verschillen tussen de provincies. Clustering is gekoppeld aan landelijke afstammingsgradiënten uit naburige landen en aan lokaal beperkte genstroom over grote Nederlandse rivieren. De Noord-zuidstructuur is tijdelijk stabiel, met west-oost differentiatie meer van voorbijgaande aard, mogelijk beïnvloed door migraties tijdens de middeleeuwen. Ondanks de superexponentiële bevolkingsgroei, laten regionale demografische schattingen een gelijktijdigheid zien van bevolkingscrashes en de Zwarte Dood. Binnen Nederlandse en internationale gegevens zijn GWAS met fijnmazige haplotypische covarianten minder ongeordend dan standaardmethoden.
Eenvoudig gezegd toont de Nederlandse bevolking regionale erfelijke verschillen waarbij de genetische verschillen over de tijd tussen zuid en noord stabiel zijn Maar deze verschillen zijn door migratie van oost naar west minder in Noord-Nederland .
Reactie op een eerder artikel
Naar aanleiding van de nieuwsbrief, en met name het artikel over
onderzoek van genetici in GB, vestig ik uw aandacht op het artikel uit
Nature dat ik in bijlage meestuur. Wilco Kramer
bron: Dutch population structure across space, time and GWAS design
Archief dorpsbestuur Terheijden staat online
Het archief van het dorpsbestuur van Terheijden is toegevoegd aan de lijst gedigitaliseerde archieven. Het archief beslaat de periode 1569-1810. Het omvat de plaatsen Terheijden Drimmelen Wagenberg
Het archief van een dorpsbestuur bevat heel interessante informatie over het wel en wee van de dorpsgemeenschap. Het gaat daarbij niet alleen over het bestuur en de schepenbank maar ook over de bewoners is veel terug te vinden. De resoluties of besluiten van het dorpsbestuur geven bv. informatie over branden, uitbraken van ziekten onder mens en dier e.d.
De archieven bevatten b.v. de rekeningen met inkomsten en uitgaven met bijbehorende belastingregisters in veel verschillende vormen. Deze registers kunnen een mooie aanvulling zijn op je familiegeschiedenis. Het zegt iets over bezit, over de plek waar ze woonden in het dorp en over de betekenis die ze hadden binnen de dorpsgemeenschap. Waren ze schepen, of borgemeester, of zetter of vervulden ze een andere tijdelijke functie.
De borgbrieven of akten van indemniteit kunnen je vertellen of je voorouders zijn verhuisd vanuit een ander dorp of naar een andere woonplaats.
Verder gegevens beschikbaar over militaire activiteiten, zijn er soldaten ingekwartierd, hoeveel en wat kreeg je als inwoner als vergoeding. In de resoluties van het dorpsbestuur vindt je informatie over besmettelijke ziekten van mens en dier, eventuele natuurrampen, branden e.d.
Er zijn nu acht archieven van dorpsbesturen en het stadsbestuur Geertruidenberg digitaal beschikbaar. De komende periode zullen nog meer dorpsarchieven gedigitaliseerd online komen.