Van de voorzitter 25
Activiteiten agenda 26
Bestuurslid gezocht 26
Inzenddatum kopij volgende Threant 27
Overige activiteiten 27
Genealogische Programma Profamilie 27
Scheepsjournaal: sleepboot Irene 28
Stamreeks van schipper Jan Fernhoud 31
Stamreeks van caféhouder Jan Beuker 35
Orgelbouwers in Drenthe (1) 40
Stamreeks van Femmigje Benjamins 45
Afdelingsblad Gooiland, 2023 nr. 1 15 mrt. 2023
Van de voorzitter
Nieuw lid stelt zich voor
Gooise Genealogie
Maak kennis met Delpher
Zoeken in kranten en tijdschriften in België en Duitsland
Nieuwe website van het Rijksarchief België
Talkshow Boeren, Burgers en Buitenlui samenwerking NGV
Boekbespreking: Schriftspiegel
Evenementen in 2023
Ledenaantal
Colofon
Foto’s: Het Uitje in Hoorn; Familie Odijk; Waterland
Van de voorzitter
Bestuur mededelingen
Uitje in Hoorn
Criminele autobiografieën
Familie Odijk in Zaandam en Alkmaar
Droogmakerijen; Waterland
Vrouwen aan het werk, vermoedelijk in de kousenfabriek Jansen de Wit. Fotograaf Charles Verzijl, collectie BHIC, nr. 1906-000898
In februari 2023 zijn de indexen van de volgende bronnen toegevoegd. In de meeste gevallen zijn deze bronnen ook al digitaal te vinden op onze website.
Via scannen-op-verzoek is een groot aantal archiefstukken gescand en online gepubliceerd. Bekijk het complete overzicht (Excel-bestand)
In onze stamboomdatabase kun je op naam zoeken naar memories van successies uit Brabant tot 1903. De memories van latere datum zijn nog niet op naam doorzoekbaar via onze website. Daar komt nu verandering in! Sinds 1 maart loopt een digitaal invoerproject om 100.000 memories uit de periode 1903-1927 te indiceren via Het Volk, een platform voor crowdsourcing. Iedereen kan meehelpen met invoeren! Voor meer informatie over dit project, zie de projectpagina.
Van de redactie
Van de voorzitter
Frans Roelvink – Programma 2023
Frans Roelvink – Boekbespreking
Emile Rijpert – Niet alleen radio’s fietsen en kerkklokken
Job Schellekens – Fout in een overlijdensakte
John Boeren – Mijn bekende voorvader Gerard Houckgeest
Frans Roelvink – Schepenbanken en dorpsbesturen
Emile Rijpert wijst op het bestaan van de Verkaufbücher. In deze administratieboeken werd tijdens de Tweede Wereldoorlog de verkoop, vaak roof, van vastgoed vastgelegd.
Job Schellekens laat zien dat door het combineren van bronnen fouten vermeden kunnen worden.
John Boeren beschrijft de vondst van een 17e eeuwse kunstschilder als voorouder: Gerard Houckgeest.
Frans Roelvink geeft een overzicht van beschikbare aktes van de schepenbanken in Brabantse steden en dorpen en bespreekt een handig handboek voor het leren van oud schrift.
3 Van de voorzitter
5 Knap!
8 Latijn in de parochieregisters (deel III)
10 Een apothekersrekening uit 1715
12 De oudste generaties van een familie Jager uit Bedum (Groningen)
25 Wie helpt me verder met Maria Krist?
27 Een jonge vrouw is een ouden mans doodskist
29 Publiceren in De Twee Kwartieren
30 Lezingen
32 Digitale producties
33 Bibliotheek
40 Aanbod cursussen en workshops van NGV-afdeling KPL
44 Actuele cursussen en workshops van NGV-afdeling KPL
46 Onderlinge ondersteuning en advies
48 Gebruik KadasterArchiefviewer
49 Heb je hier al ooit gezocht?
50 Digitaal zoeken in en om onze regio
51 Agenda
52 Bestuur
53 Bestuur van de afdeling Kempen- en Peelland
53 Mutaties ledenlijst
53 Informatie NGV-KPL
Enkele onderwerpen zijn:
Opmerkelijks uit Burgerlijke Stand en Bevolkingsregister door Toon van Gestel, met een uitgebreide uitleg hoe je die raadselachtige adresaanduidingen in het bevolkingsregister (geen straatnaam huisnummer, maar een letter-cijfercombinatie zoals bijvoorbeeld A76 of C317) kunt herleiden tot een begrijpelijk adres.
Dik Jager demonstreert in De oudste generaties van een familie Jager uit Bedum (Groningen) hoe je met de geavanceerde zoekmethoden van WieWasWie lastige raadsels oplost. Heel veel handige zoektips!
Anton Neggers legt onze lezers in de artikelen Een apothekersrekening uit 1715 en Een jonge vrouw is een ouden mans doodskist een tweetal interessante vragen voor.
In aflevering III van de serie Latijn in de parochieregisters gaat Peter Roosenboom aan de hand van een vraag van een van onze leden in op de wijze waarop de pastoor in de katholieke registers vermeldt wie de plaatsvervanger is van een van de doopgetuigen (peter of meter).
Onze afdeling organiseert weer een hele reeks activiteiten in de komende maanden. Voor de maand maart attenderen we u met name op de Ledenavond: lezing Wie schrijft, die blijft door Jos Grimmelikhuizen. Zie hiervoor ook onze website.
Inhoudsopgave
| We hebben dit keer gekozen voor het samenbrengen van twee artikelen waarbij DNA-onderzoek een rol speelt, te weten ‘Op zoek naar de onbekende overgrootvader’, waarin drie kandidaten een rol spelen, en ‘Op zoek naar een vader’, waarin het spoor van drie, later zeven, halfbroers en -zussen uiteindelijk leidt tot identificatie van de vader die bij zeven vrouwen een kind heeft verwekt. Voorwaar een prestatie waarbij de grenzen van de huidige onderzoeksmogelijkheden zijn opgezocht. Beide onderzoeken hebben gemeen dat de auteurs in hun overwegingen en conclusies zeer zorgvuldig te werk zijn gegaan met de menselijke aspecten die hierbij ook een rol spelen. Ook op het gebied van heraldiek dit keer twee bijdragen: de wapenregistratie en en een onderzoek naar de keizerskronen boven gemeentewapens met een doorkijkje naar die van de waterschappen. Twee overheidsinstanties die maar wat trots zijn op het mogen voeren van een keizerskroon. Helaas blijkt uit het onderzoek dat het treurig gesteld is met de afbeeldingen van een keizerskroon. Het is onbegrijpelijk dat binnen de heraldiek, waar de kronen van koningen, hertogen, graven, markiezen en anderszins nauwkeurig omschreven zijn, de keizerskroon een vrijstaat is waarin iedereen zijn eigen ideeën kan uitleven. De afbeeldingen in het artikel vormen slechts het topje van de afwijkingen. Verder zijn voor de afwisseling opgenomen een eenvoudige genealogie (van Waker/Wakeren uit het Utrechts-Gelderse grensgebied), het levensverhaal van een waarnemend dijkgraaf en schout (Andries Jansse Kruijt uit Heukelum) en het avontuurlijke levensverhaal van een Zeeuwse timmerman (Abraham Izaak de Roo) die ons naar Zuid-Afrika, Engeland, Australië en uiteindelijk Nieuw-Zeeland voert. Dit laatste artikel bevat veel informatie over bronnen voor onderzoek in genoemde landen. Tot slot weer een portret, een aflevering van VANALLES en dit keer buitenlandse tijdschriften. De redactie wenst u veel leesplezier. |
Vroeger verleenden veel steden burgerrechten, die rechten én plichten met zich meebrachten.
Een aspirant-burger moest voor het verkrijgen van burgerrechten meestal geld betalen om te bewijzen dat hij niet armlastig was en in eigen onderhoud kon voorzien. Er waren ook religieuze restricties, al werden de condities soms aangepast indien de stad behoefte had aan bepaalde vaklieden. Zo bepaalde het Nijmeegse stadsbestuur in 1721:
“(…)Hebben Haar Edele en Achtb: om, soo veel mogelijk, de vervallen neringe en Commercie binnen dese Stad te herstellen en daar in meerdere menschen aen te lokken, goed gevonden in der Supplten: versoek te difficulteren en vervolgens vastgestelt, dat Haar Edele en Achtb: in het toekomende sulke personen sonder onderscheijd van wat Religie ook Sijn, tot het Borgerschap deser Stad (…)”
| Figuur 1. Het Oud Burgeren Gasthuis in 1860 op de locatie van de huidige Molenpoortpassage. Bron: Beeldbank Regionaal Archief Nijmegen |
Het burgerrecht van Nijmegen werd in 1810 voor het laatst verleend door de stad Nijmegen, daarna werd erkenning door het Oud Burgeren Gasthuis (OBG,
Figuur 1) overgenomen. OBG gaf geen nieuwe burgerrechten uit: men erkende alleen de nazaten van burgers, die vóór 1811 het burgerrecht verkregen hadden (vandaar de term Oudburgers).
Erkenning gaf nog lang na 1811 recht op privileges als huisvesting in OBG, of een OBG toelage. De (voorlopig) laatste erkenning stamt uit 1990, toen deze privileges hun betekenis hadden verloren.
Echter, ook tegenwoordig zien veel nazaten van Oudburgers erkenning als een bevestiging van de band van hun familie met Nijmegen en met mensen die de stad tot bloei hebben gebracht. In samenwerking met afdeling Kwartier van Nijmegen van de Nederlandse Genealogische Vereniging (NGV) erkent OBG opnieuw Oudburgers. Hiermee is een traditie weer in ere hersteld. Dit initiatief is genomen in het kader van het 430 jarig jubileum van OBG (tegenwoordig Stichting Dienstencentrum OBG) en het 50 jarig jubileum van de NGV afdeling.
Op 14 mei 2022 zijn de eerste ‘nieuwe’ Oudburgers erkend.
Het burgerrecht werd doorgegeven van vader op zijn zonen en dochters, van de zonen ook weer op hun zonen en dochters, etc. Dit geldt ook voor de huidige opzet.
Erkenning van het Oudburgerrecht kan aangevraagd worden als iemand kan aantonen dat men in mannelijke lijn afstamt van een burger die het Nijmeegse burgerrecht heeft verkregen vóór 1811. Men behoeft geen inwoner van Nijmegen te zijn. Erkenning is ook mogelijk als aangetoond kan worden dat een voorvader vóór 1811 lid was van het stadsbestuur of de magistraat (burgemeesters, schepenen en raden of raadsleden), of van een vakgilde (voerman, wever, etc.).
| Figuur 2. Uitreiking Oudburgeroorkondes door de Nijmeegse wethouder Velthuis (mei 2022) |
| Figuur 3. Voorbeeld van een Oudburgeroorkonde en stamreeks |
Erkenning als Oudburger kan gezien worden als een historisch verantwoord aandenken, aan de ‘nieuwe’ oorkonde kan geen recht worden ontleend.
Kijk voor de aanvraagprocedure op oudburgersnijmegen.nl. De aanvrager hoeft geen inwoner van Nijmegen te zijn.
Literatuur
1. J.A. Schimmel. Burgerrecht te Nijmegen : 1592-1810 : Geschiedenis van de verlening en burgerlijst (proefschrift KUN, digitaal beschikbaar als PDF). Uitgave Stichting Zuidelijk Historisch Contact 1966.
2. N. Hamers et al (red). Stamreeksen Oud Burgeren Gasthuis. In: Zoeklicht op Nijmegen (1980). Digitaal beschikbaar als PDF
afdelingsblad van de afdeling Flevoland
Agenda
Mutaties in het hoofdbestuur van de NGV
Nieuwjaarsbijeenkomst
Mw. Berna Veenboer over “Stolpersteine”.
Jaarverslag 2022
Ben Schröer – Schoolmeester en fotograaf
De mix van Nederland
Regio overleg
Inhoudsopgave
Bestuur
Redactie
Voorouderspreekuren