Home Blog Pagina 22

Gens Nostra mei – juni 2023 – 3

Van de redactie

Allereerst een mea culpa van de redactie voor een storende fout in het vorige nummer. In het artikel over de ‘keizerskroon’ in gemeentewapens is op pagina 98-99 de nummering van de wapenafbeeldingen van de waterschappen en de nummering van de bijbehorende onderschriften flink in de war geraakt. In ‘Aanvullingen en verbeteringen’ wordt een geheel gecorrigeerde nummering gegeven.

De artikelen van Kaastra en Savelkouls vormen elkaars tegenpool. Kaastra belicht met Meese een immigrantenfamilie die, geholpen door haar beroep, een plaatsje in de toenmalige samenleving wist te veroveren. Daar tegenover staat het verhaal van Savelkouls over kansarm zijn en hoe dit een familie levenslang kan achtervolgen. Het artikel van Elema sluit daarop aan, want als je in je kansen bedreigd wordt hoe kun je je daartegen verweren? En hoe werkt dat door in je verdere leven? Deze drie verhalen laten onafhankelijk van elkaar zien hoe wij ons onderzoeksmateriaal kunnen omzetten naar een familiegeschiedenis.

Hoe kijken wij naar foto’s? Rene Kappers laat ons zien wat details van foto’s kunnen onthullen over het dagelijks leven.

Venters zijn een moeilijke beroepsgroep, zeker als ze de grens overtrekken Duitsland in. Toch kunnen zij sporen nalaten. Kaldenbach laat zien dat er bronnen zijn om iets van deze mensen te achterhalen. Aansluitend brengt Paula van Huijstee een andere rondtrekkende beroepsgroep in beeld: een militair die met het leger door heel Nederland is getrokken. Geen gemakkelijke opgave om zo een persoon compleet in beeld te krijgen.

Tot slot weer een portret, de wapenregistratie, een aflevering van VANALLES en dit keer Nederlandse tijdschriften.

De redactie wenst u veel leesplezier.

Het nieuwste nummer vindt u hier.

Archief Alkmaar: aanwinsten maart-april

Alkmaar

Zeven eeuwen wonen, werken en winkelen in de Langestraat van Alkmaar / Peter Bitter (red.) ; met bijdragen van Peter Bitter, Guus van den Berg, Karin Beemster, Henk van Haaster, Uwe Heussner, Nancy de Jong, Steven Kalverdijk, Jan Klinkert, Lisette Kootker, Silke Lange, Deandra de Looff, Pressler GmbH, Rob Roedema, Tamara Vernimmen, Sjaak Waterlander, Jørn Zeiler. – Alkmaar : Gemeente Alkmaar, 2022. – [558] pagina’s : illustraties ; 28 cm. – Deel I: Bebouwing en bewoningsgeschiedenis. Deel II: Vondstmateriaal. – Met literatuuropgave. – (Rapporten over de Alkmaarse monumentenzorg en archeologie [RAMA] ; 25). – ISBN 978-90-820837-9-8

Omslag van: Plantage Alkmaar / Mark PontePlantage Alkmaar : Alkmaar in Suriname 1745-heden / Mark Ponte ; redactie Christi M. Klinkert. – Alkmaar : Stedelijk Museum Alkmaar, 2023. – 71 pagina’s : illustraties ; 22 cm. – Publicatie naar aanleiding van de gelijknamige tentoonstelling in het Stedelijk Museum Alkmaar van 26 november 2022 t/m 19 maart 2023. – Met literatuuropgave. – ISBN 978-90-816858-9-4

Perdono : een oorlogsverhaal over de zoektocht naar een viool / Wybo Nijdam. – Soest : Uitgeverij Boekscout, 2021. – 223 pagina’s ; 24 cm. – Auteur woont in Alkmaar. – ISBN 978-94-643-1682-7

Het pontje [dvd] / een documentaire van Marianne Bouquet ; muziek Fred Volkers. – De Cocksdorp : M. Bouquet, K1 Cultmedia, 2008. – 1 DVD (52 minuten). – Over de veerdienst van Schermereiland (Alkmaar) over het Noordhollands Kanaal.

Truus Wijsmuller … maakte het verschil / teksten: Netty Bleichrodt en Leen Spaans. – Amsterdam : Stichting Truus Wijsmuller-Meijer, [2022]. – 12 ongenummerde pagina’s ; 30 cm. – Uitgave voor het basisschoolproject ‘Heldendaad/tante Truus is hier!’

Above and within [cd] / A Day’s Work. – Alkmaar : A day’s work, 2002. – 1 cd. – Multimedia cd met muziek, video’s en foto’s. – A Day’s Work was een Alkmaarse band, periode 1999-2010.

Drowning in what I believe [cd] / A Day’s Work. – Alkmaar : A day’s work, 2004. – 1 cd. – Multimedia cd met muziek, video’s en foto’s.

A home in the rain [cd] / A Day’s Work. – Alkmaar : A day’s work, 2005. – 1 cd.

Bergen

De encyclopedie van Joods Bergen (N.-H.) / Bob Polak. – Bergen : Stichting Polak & Van der Kamp, 2023. – 46 pagina’s : illustraties ; 20 cm. – Met literatuuropgave. – Nummer 21 uit oplage van 125 exemplaren. – ISBN 978-90-83020-04-4


Den Helder

40 jaar Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers 1981-2021 : 40 jaar erfgoedbewaarder van het reddingwezen langs strand, op zee en ruime binnenwateren / door Bas van Deelen ; in samenwerking met Linus Straub. – Den Helder : Bas van Deelen, 2021. – 152 pagina’s : illustraties ; 31 cm. – Met literatuuropgave.

De Russenoorlog [DVD] = The Russian War = Der Russenkrieg / een film van Arnold van Bruggen. – [Amsterdam] : Prospektor, 2009. – 1 DVD (60 minuten). – Nederlands en Georgisch gesproken. – Ondertiteling: Nederlands, Engels, Duits. – Op omslag ook: Erfgoed van de oorlog.


Egmond

Tussen kerk en politiek : de Abdij van Egmond door de eeuwen heen / Giel de Zeeuw. – Egmond aan den Hoef : Abdij van Egmond, 2022. – 264 pagina’s : illustraties ; 26 cm. – Met literatuuropgave, register. – Met levensbeschrijvingen van kloostervaders (abten) van circa 988-2020

Naar het huisje in de duinen : geschiedenis van de Wimmenummerduinen (de voormalige duinen van Six) met verhalen van bewoners van de zomerhuisjes / Kees Hoope. – Heiloo : Kees Hoope, 2023. – 420 pagina’s : illustraties ; 29 cm. – Over bewoningsgeschiedenis van de zomerhuisjes in de Nollenvallei. – Met literatuuropgave. – ISBN 978-90-6455-937-2

Egmond even lekker weg! / tekst Bob Kenniphaas ; Duitse tekst Carola Krieger. – [Egmond aan Zee] : Buro Noordzee, 2022. – 54 ongenummerde pagina’s : illustraties ; 42 cm. – Recreatiekrant seizoen 2022-2023. – Tekst ook in het Duits.


Grootschermer/Schermerhorn

Omslag van: Met nieuwe ogen : Henk van den Idsert / Bavo van den Idsert ... en anderenMet nieuwe ogen : Henk van den Idsert: Bergens bos, boerenland en beelden / redactie Bavo van den Idsert, Gabriëlle van den Idsert, Lina van den Idsert ; auteurs Bavo van den Idsert, Stina van den Idsert, Sander Kollaard, Elmer Kollaard, Anne Marijke Lammens. – [Plaats van uitgave niet vastgesteld] : Bavo van den Idsert, 2023. – 17 pagina’s : illustraties ; 21 cm. – Uitgave ter gelegenheid van de gelijknamige tentoonstelling in Museum en Beeldtuin Nic Jonk in Grootschermer van 19 maart t/m 12 juni 2023.

‘Een levend verleden’ : de geschiedenis van het Kleinste Huisje van Schermerhorn en zijn bewoners 1838-2022 / auteur Tony Keevel ; redactie Bestuur Stichting Het Kleinste Huisje van Schermerhorn ; met dank aan Eric Berkhout en Fred Hoek. – Schermerhorn : Kleinste Huisje van Schermerhorn, 2022. – 101 pagina’s : illustraties ; 21 cm. – Uitgave ter gelegenheid van het dertigjarig bestaan van ‘Stichting Het Kleinste Huisje van Schermerhorn’. – Met literatuuropgave.


Kolhorn

“Kom maar binnen” : verzet in Kolhorn van een jong gezin in oorlogstijd / Klaas Pieter Tigchelaar en Casper Tigchelaar. – [Plaats van uitgave niet vastgesteld] : Klaas en Casper Tigchelaar, 2022. – 85 pagina’s : illustraties ; 22 cm. – Met literatuuropgave.

Langedijk

Omslag van: Dossier Dirk / Harry VogelsSchaamte voor je achternaam : oorlogsverhaal over de vrouw en de twee dochters van een NSB-burgemeester / Geert van Diepen. – Leeuwarden : Elikser, 2023. – 69 pagina’s : illustraties ; 22 cm. – Uitgave in het kader van een schoolproject voor het basis- en voortgezet onderwijs met als thema: Tweede Wereldoorlog in Langedijk. – Bevat ook memoires van Carla Kassing-Stoutjesdijk, dochter van Dirk Stoutjesdijk, van 1943-1945 burgemeester van Langedijk. – Met literatuuropgave. – ISBN 978-94-6365-517-0

Dossier Dirk : leven met een NSB-burgemeester / Harry Vogels. – Leeuwarden : Elikser, 2023. – 227 pagina’s : illustraties ; 22 cm. – Over het leven van Dirk Stoutjesdijk, in de periode 1943-1945 NSB-burgemeester van Langedijk, en zijn gezin. – Met literatuuropgave. – ISBN 978-94-6365-518-7


Texel

Hotel De Lindeboom 125 jaar gastvrijheid / tekst Joop Rommets en Jorinde Veeger ; voorwoord: Paul Krugers. – Texel : Hotel De Lindeboom, 2021. – 66 pagina’s : illustraties ; 30 cm. – Uitgave ter gelegenheid van het 125-jarig bestaan.

Het pontje [dvd] / een documentaire van Marianne Bouquet ; muziek Fred Volkers. – De Cocksdorp : M. Bouquet, K1 Cultmedia, 2008. – 1 DVD (52 minuten).


Wieringermeer

Pioneers in the Polder : Joods Werkdorp Wieringermeer Herinneringscentrum / Joods Werkdorp Wieringermeer. – Nieuwe Sluis : Joods Werkdorp Wieringermeer, [2022]. – 16 ongenummerde pagina’s : illustraties ; 30 cm.


Noord-Holland

Matses met aardbeien : de geschiedenis van de Joodse inwoners van Beverwijk / door J. van der Linden. – Velsen-Noord : J. van der Linden, 1997. – 64 pagina’s : illustraties ; 21 cm. – Met literatuuropgave. – ISBN 90-803365-1-3

Zilveren meesterwerken uit de Zaanstreek : een historische biografie van de Joodse zilversmedenfamilie S.I. Vet & Zn. / Jeanne J. Douwes en Arno J. Bruitsman ; fotografie: Arno J. Bruitsman. – Harderwijk : Uitgeverij Gopher, 2019. – 208 pagina’s : illustraties ; 31 cm. – Rugtitel: Zilveren meesterwerken uit de Zaanstreek. – Met literatuuropgave, register. – ISBN 978-94-92984-84-5

De herkomst van de West-Friese familie Meijer / Kees Baltus. – Valkkoog : Kees Baltus, 2023. – 1 pdf (51 pagina’s, illustraties). – Met literatuuropgave.

De laatste Sonck / Marcel van Stigt. – Plaats van uitgave niet vastgesteld : Marcel van Stigt, 2023. – 372 pagina’s ; 21 cm. – Met literatuuropgave. – Ondertitel op omslag: historische biografie. – Over het leven van Meynard Albert Sonck de Vries, telg uit de regentenfamilie Sonk uit Hoorn.

Skuile : roime van donker en licht / Ina Broekhuizen-Slot. – Wognum : Ina Broekhuizen-Slot, 2022. – 48 pagina’s : foto’s ; 15 cm. – Gedichten over West-Friesland in West-Fries dialect met foto’s. – Gesigneerd door de auteur. – ISBN 97890-6455-942-6

Van Canefas tot Coral : de geschiedenis van een Krommenieër familie-onderneming / [tekst: Klaas Woudt]. – Krommenie : Tufton, 1987. – XXIV, 239 pagina’s : illustraties ; illustraties + 29 cm. – Met een samenvatting in het Duits en Engels. – Met literatuuropgave. – ISBN 90-9001976-6


Geschiedenis

Tot de dood ons scheidt / samenstelling, tekst, fotografie: Saskia Aukema. – [Plaats van uitgave niet vastgesteld] : Saskia Aukema, 2022. – circa 200 pagina’s : illustraties ; 23 cm. – Ondertitel op omslag: De huwelijken van Kamp Westerbork. – ISBN 978-90-903583-3-8

Het Nederlandse koloniale rijk : expansie, geweld en verzet / hoofdredactie: Bas Kromhout ; redactie: Mirjam Janssen, Bram van der Wilt, Teun Willemse… [en anderen] ; medewerkers: Reggie Baay, Maurice Blessing, Menke van Daalen… [en anderen]. – Nijmegen : F & L Media, 2023. – 66 pagina’s : illustraties ; 28 cm. – Speciale uitgave van Historisch Nieuwsblad, 2023.

‘Met man en muis…’ : uitspraken van de Raad voor de Scheepvaart 1909-1997 / E.A. Bik. – Amsterdam : De Bataafsche Leeuw, 1997. – 176 pagina’s : illustraties ; 29 cm. – Met literatuuropgave, register. – ISBN 90-6707-439-X

Hoe vind je zelf dat het gaat? : 12 lessen van mijn vader en 1 van mijn moeder / Bart Römer. – Alkmaar : Pepper Books, 2023. – 171 pagina’s : illustraties ; 22 cm. – ISBN 978-90-2060-819-9

Omslag van: Ongemakkelijk erfgoed  / Jos van BeurdenOngemakkelijk erfgoed : koloniale collecties en teruggave in de Lage Landen / Jos van Beurden. – Zutphen : Walburg Pers, 2021. – 239 pagina’s : illustraties ; 23 cm. – Met literatuuropgave, register. – ISBN 978-94-6249-658-3

Bijzondere aanwinsten

Oude en nieuwe beschryvinge van Holland, Zeeland en Vriesland: midsgaders de opkomste en daden der selver Graven, van Diederick den I. tot Philips den III / beschreven door den Hoogh-geleerden heer door Petrus Scriverius ; nu eerst uyt het Latijn in onse Nederlantsche Tale gebracht ; als mede een vervolgh van de voornaemste geschiedenissen, beginnende met de regeeringe van Prins Willem den I, en eyndigende met het fluyten van den eeuwigen vrede, besloten tot Munster ; ’t samen gesteldt door J.v.O … – Alle graven van Hollant en WestVrieslant / konstig na ’t leven in koper gesneden en getrouwelijk beschreven door den hoog-geleerden Petrus Schriverius. – ‘s-Gravenhage : Mr. Pieter Brugman, 1677 (Amsterdam : Levyn van Dyck). – 2 delen in 1 band (120, 620 pagina’s) : gravures, kaart ; 24 cm.

Das Rittergut Eyll oder Heeckeren bei Weeze / J. Belonje ; aus dem Niederländischen von Gregor Hövelmann. – Kevelaer : Verlag Butzon & Bercker, 1971. – Geldern : Historischer Verein für Geldern und Umgegend. – 50 pagina’s : illustraties ; 21 cm. – Met literatuuropgave, register. – (Veröffentlichungen des Historischen Vereins für Geldern und Umgegend ; 71). – ISBN 3-7666-8530-9

Lyst van de Hollandse, Hamburger, Breemer en Emder Groenlandsvaarders = Lyst de Groenlandsvaarders, van Holland, Hamburg en Bremen, als meede de Straad Davids vaarders = De lyst van de Hollantse Groenlantsvaerders = De Lyst van de Hollandse, Hamburger en Breemer Groenlantsvaerders = Lyst de Groenlandsvaarders, van Holland, Hamburg en Bremen = Lyst van de Hollandse straat Davidsvaarders = Lyst der Hollandse Groenlandsvaarders = Lyst der Groenlandsvaarders, van Hamburgers, Breemers en Straad Davids vaarders = Lyst van de Hollandse en Hamburger straat Davidsvaarders = Lyst van de Hollandse, Hamburger en Breemer straat Davidsvaarders = Lyst van de Hollandse, Hamburger en Breemer Groenlandsvaarders = Lyst van de Hollandse, Hamburger en Bremer Groenlandsvaarders. – Amsterdam : Jacob Michiel Brouwer [etc.], 1717-1760. – circa 750 pagina’s in verschillende pagineringen ; 43 cm. – Meerdere kopieën in 1 band. – Bevat: 1717-1732, 1734-1735, 1737, 1741-1744, 1746-1760. – Bevat ook namen van opvarenden uit Alkmaar en De Rijp.

Das grösste Unglück der Grönlandfahrt : das Katastrophenjahr 1777, zum Andenken an Anders Mikkelsen List, der als tapfere Schiffsjunge überlebte / Fritz Joachim Falk. – Wyk auf Föhr : Bu-bu der bunte Buchladen, [1989]. – 96 pagina’s : illustraties ; 22 cm. – Met literatuuropgave. – (Schriftenreihe des Dr. Carl Haeberlin-Friesenmuseum ; 12). – ISBN 3-7793-6902-8

Maritieme documentatie / Albert Chambon. – Den Helder : Albert Chambon, 1943-1944. – Losbladig ; 30 cm. – Maritieme documentatie, bekend staande als ‘systeem Albert Chambon’. Bruine catalogusbak met losse kaarten en tabkaarten per onderwerp gegroepeerd betreffende aspecten van de scheepvaart. Met: “Aanvullende handleiding tevens Alfabetische klapper maritieme documentatie”. – 32 pagina’s. – Met register.

Archieven over slavernij op de UNESCO-lijst

Sinds 18 mei zijn de archieven over tot slaaf gemaakten en hun nazaten in Suriname en de Nederlandse Antillen opgenomen in het Memory of the World Register (MoW-register) van UNESCO. Het MoW-register bevat documentair erfgoed met een uitzonderlijke betekenis voor de wereld.

Het documentair erfgoed van tot slaaf gemaakte personen

De in het MoW-register opgenomen archieven omvatten slaven-, manumissie- en emancipatieregisters en documenten van de burgerlijke stand over vrijgelaten slaven. Ze beslaan de periode 1816 tot 1969. Andere archiefstukken gaan over de “compensatie” die voormalig slaveneigenaren ontvingen na de afschaffing van de slavernij in 1863. Daarnaast is de Curaçaose Zíkinza collectie opgenomen in het register. De Zíkinza collectie bevat 1410 audio-opnamen van interviews uit de jaren 1950 en 1960. Zo werden liedjes, historische anekdotes, verhalen en beschrijvingen van het dagelijks leven in de moedertaal Papiamentu, en de inmiddels uitgestorven Guene-taal, vastgelegd.
Naast fysieke dragers, zoals papieren archieven en audiotapes, zijn er digitale bestanden in het register opgenomen, zoals de digitale indexen van de slavenregisters.

Opgenomen series en archieven zijn opgenomen in het MoW-register:

  • Slavenregisters Suriname (1830-1863)
  • Digitale Index van het Slavenregister Suriname
  • Manumissieregister, Suriname (1832-1863)
  • Emancipatieregister, Suriname (1863)
  • Slavenregisters, Curaçao (1839-1863)
  • Digitale Index Slavenregister, Curaçao
  • Archief van de Burgerlijke Stand – Geboorte, Overlijden, Doopregisters en registers van vrijgemaakte Slaven, Curaçao (1831-1863)
  • Kolekshon Zíkinza, Curaçao (1955-1969)
  • Juliana-Brenneker-collectie, Curaçao (1856)
  • Gouvernementsjournalen (met manumissievermeldingen), Suriname en Curaçao (1816-1863)
  • Stukken tot opheffing der slavernij in West-Indië (compensatie-dossiers), Algemene Rekenkamer, Nederland (1863-1868)
  • Emancipatieregister, St. Maarten (1863)
  • Brieven aan diverse personen, St. Maarten (1847-1861)

Deze archieven zijn verwant aan de eerder geregistreerde archieven van de West-Indische Compagnie (opgenomen in het Memory of the World Register in 2011) en de Registry of Slaves of the British Caribbean 1817-1834 (opgenomen in 2009).

Gezamenlijke nominatie door vier landen

De gezamenlijke nominatie getiteld ‘Documentair erfgoed van de tot slaaf gemaakte mensen van de Nederlandse Caraïben en hun nazaten’ bestaat uit archieven die zich bevinden in vier landen, waarvan er drie deel uitmaken van het Koninkrijk der Nederlanden. De Nationale Archiefdiensten van Suriname, Curaçao en Nederland sloegen samen met het National Archeological Anthropological Memory Management (Curaçao), en de overheid van Sint Maarten de handen ineen om deze belangrijke archieven bij UNESCO voor te dragen.

Herdenkingsjaar Slavernijverleden

Het moment van opname in het MoW-register komt in een periode waarin het Nederlands slavernijverleden in de belangstelling staat. In december 2022 bood premier Mark Rutte excuses aan voor de rol van de Nederlandse staat in het slavernijverleden. In het herdenkingsjaar slavernijverleden (juli 2023 – juli 2024) zal er in het gehele Koninkrijk aandacht zijn voor de diverse aspecten van deze geschiedenis en de doorwerking daarvan in het heden. Het doel is het vergroten van kennis en bewustwording van het Nederlandse slavernijverleden; door het behoud en de verdere ontwikkeling van musea, archieven en de bescherming van cultureel erfgoed, zowel in Europees Nederland als in de Caribische delen van het Koninkrijk en andere betrokken landen. Daarnaast is er door het kabinet een meerjarig onderzoek naar het slavernijverleden aangekondigd. De bovenstaande genoemde archieven zullen bij dit onderzoek een belangrijke rol spelen.

Links (Selectie):

Zoekhulpen over het Nederlandse Slavernijverleden:

Jan Willem Koten overleden (1930 – 2023)

Vanmorgen ontvingen we het droevige bericht dat Jan Willem Koten na een maandenlang ziekbed,

op Hemelvaartsdag donderdag 18 mei jl. op 93 jarige leeftijd in Nijmegen is overleden.

De uitvaartdienst zal plaats vinden op woensdag 24 mei 2023, om 14.30 uur in de RK Parochiekerk H.Catharina te Grevenbicht,

adres : Aan de Greune Poal 28,

6127 AK Grevenbicht

Alle belangstellenden zijn van harte welkom bij dit afscheid.

Het postadres in Nijmegen is:

Familie Koten, Weezenhof 2107, 6536 JR Nijmegen

Jan Willem was de man die vele nieuwsberichten schreef voor onze nieuwspagina. Zowel over genealogie als ook over diverse computeronderwerpen en geneeskundige zaken die samenhangen met de actuele situatie. Ook publiceerde hij in andere tijdschriften.

Jan Willem heeft zich jarenlang zeer actief ingezet voor de Nederlandse Genealogische Vereniging.

Voor een uitgebreidere beschrijving zie: Canon van Dukenburg – Jan-Willem Koten 1930 – 2023
Zie ook: de Dukenburger

Collectie Overijssel: nieuwe archieftoegangen april 2023

Afgelopen maand is onderstaande archieftoegang op onze website verschenen:

Ook zijn de volgende nadere toegangen op akten van de Burgerlijke Stand beschikbaar gekomen:

  • Staphorst, geboortes, 1903 t/m 1913
  • Ambt Ommen, geboortes, 1903 t/m 1908
  • Kampen, overlijdens, 1961 t/m 1969
  • Kamperveen, huwelijken, 1933 t/m 1936
  • IJsselmuiden, huwelijken, 1933 t/m 1936

Met deze nieuwe nadere toegangen zijn in totaal 4.953 akten beschikbaar gekomen.

Deze nadere toegangen kunnen geraadpleegd worden via onze website, via www.wiewaswie.nl en www.openarch.nl.

Doorzoek ruim 20.000 adressen en personen op onze nieuwe WO2 kaart

01 mei 2023

Wilt u weten wat er precies gebeurde tijdens de Tweede Wereldoorlog op een adres of in een Utrechtse  buurt? Met behulp van de WO2 kaart kunt u vanaf nu gemakkelijk zoeken in meer dan 20.000 Utrechtse adressen en personen.

wo2kaart2

Op de kaart zijn specifieke bronnen geplaatst, zoals adressen van verzetspersonen en plekken waar inkwartiering plaatsvond. Ook kunt u foto’s uit de beeldcollectie bekijken. Door te filteren op bronsoort, zoals inkwartieringsbiljetten, krijgt u bijvoorbeeld een overzicht van buurten waar veel Duitse militairen werden ondergebracht. Zo krijgt u een gedetailleerd beeld van wat er zich destijds afspeelde in een omgeving tijdens de oorlogsjaren.

Bekijk de kaart in het onderdeel Locaties in de Tweede Wereldoorlog

Archief Tilburg: nieuwe archieftoegangen

In de collectie van Regionaal Archief Tilburg  bevinden zich tientallen archieven, die een geringe omvang hebben. Deze zijn vaak niet voorzien van een inventaris oftewel een inhoudsopgave. Maar daardoor weet u als onderzoeker ook niet welke archiefstukken aanwezig zijn. Afgelopen maanden zijn we deze wat kleinere archieven toegankelijk gaan maken. Soms zijn deze archieven langer in huis, soms zijn het nieuwe aanwinsten.

De volgende archieftoegangen zijn sinds kort via onze website te raadplegen:

Gilze en Rijen

2863. Familiearchief De Bont, Anssems en Hoevenaars te Gilze.

Zie ook: Nakomelingen van Augustinus de Bont: Brabantse Genealogie (brabantse-genealogie.nl)

Goirle

1771. Koninklijke Harmonie Oefening en Ontspanning te Goirle. 

Tilburg en Berkel-Enschot

237. Commissie voor het Nationale Huldeblijk voor koningin-regentes Emma en koningin Wilhelmina ter gelegenheid van haar huwelijk, 1900-1901. 

238. Commissie voor het Kroningsfeest Koningin Wilhelmina, 1898. 

Zie ook: Tilburgs Kroningsfeest in 1898 (regionaalarchieftilburg.nl)

266. Handboogvereniging Kapeldoelen te Tilburg

Kapel Doelen Tilburg werd opgericht in 1862. 

309. Broederschap van het Heilig Bloed O.H. Jezus Christus en de processie van Tilburg en omstreken naar Boxtel, afdeling Hasselt

684. Rooms-Katholieke parochie van het Allerheiligste Sacrament te Tilburg. 

In 2005 werd de allerlaatste kerkdienst gehouden in de kerk van het Allerheiligst Sacrament op het kruispunt van Ringbaan-Oost en de Bossche weg.. De kerk werd in 2018 gedeeltelijk gesloopt en hierna verbouwd tot een appartementencomplex. De bouw van de kerk met de pastorie dateert uit het jaar 1931 en twee jaar later kon de kerk in gebruik worden genomen. De architect van het gebouw was Martinus van Beek (1896-1962).

Aanvankelijk ontving Charles Eijck (1897-1893) de opdracht om uit het priesterkoor aanwezige tufsteen engelfiguren te hakken. Na twee beelden ontstond wat onenigheid tussen de pastoor en de beeldhouwer. De twee in ongenade gevallen engelenfiguren werden in 1955 aangekocht door het bestuur van de lagere school in de Sacramentsparochie met het oogmerk om de beelden te verwerken in de gevel van de nieuw te bouwen school. Dat gebeurde wellicht op voorstel van Charles Eijck die op dat moment al betrokken was bij de decoratieve aankleding van het nieuwe R.K. basisschool Armhoefse Akker aan de Spoordijk. De opdracht werd hierna gegund aan Frans Mandos. 

Het archief van de gesloten kerk is in 2022 naar het archief gebracht. Door slechte bewaaromstandigheden was het archief beschimmeld geraakt. na de juiste behandeling kon het archief worden gered. 

1001. Scouting Nederland, afdeling Tilburg-Goirle.

1782. Handboogschutterij Gaudium Internos Tilburg.

1783. Tilburgse handboogbond

Opgericht 1916 en opgeheven in 1994. 

1785. Handboogsportvereniging Nooit Volleerd Tilburg

1793. Familie Van Gerven te Berkel-Enschot

Frans van Gerven (1927-1987) had samen met zijn vrouw Johanna Simon (1929-2015) een bakkerszaak aan de Molenstraat 9 in Berkel-Enschot. In 1963 moest hij noodgedwongen stoppen vanwege zijn bakkerseczeem. Daarna startte hij met de firma Edelweisz bv, die caravans/ bungalows bouwden. Later is deze firma verplaatst naar Enkhuizen

Unieke transcriptie-software nu open source beschikbaar

Het ontcijferen van handschriften in archieven is vaak een flinke uitdaging. Om gescande historische documenten digitaal leesbaar en doorzoekbaar te maken ontwikkelde het KNAW Humanities Cluster de transcriptie-software Loghi. De software is per direct open source beschikbaar. Het Nationaal Archief en het KNAW Humanities Cluster blijven Loghi verder doorontwikkelen.

Ontcijferen handschriften: niet in jaren maar in minuten 

Het ontcijferen van zeventiende-eeuwse handschriften, of veel modernere, zoals uit de periode van de Tweede Wereldoorlog is tijdrovend en vaak moeilijk. Transcriptie-software maakt dit veel eenvoudiger door er een digitale tekst van te maken. Tegelijkertijd biedt die transcriptie ook nieuwe onderzoeksmogelijkheden, omdat gedigitaliseerde tekst doorzoekbaar is. Het vinden van alle vermeldingen van bijvoorbeeld ‘suiker’ in een archief van miljoenen archiefstukken kost slechts een paar minuten in plaats van vele jaren. Tel uit je winst. Maar dan moet de transcriptie-software wel betrouwbaar zijn.

Transcriptie-software Loghi

De transcriptie-software Loghi, zo bleek uit testen, is uitermate nauwkeurig en geeft tot wel 96% correcte transcripties van handgeschreven, getypte en gedrukte teksten. Hierdoor is Loghi geschikt voor erfgoedorganisaties die historische, slecht leesbare teksten beschikbaar en doorzoekbaar willen maken voor bezoekers en onderzoekers. De software is open source, wat betekent dat het beschikbaar is voor iedereen, maar ook dat het kan worden aangepast aan de eigen specifieke behoeften. Loghi is per direct voor iedereen toegankelijk op via de GitHub website. Op die manier kunnen ontwikkelaars er mee aan de slag en een bijdrage leveren aan het verbeteren van Loghi. De software is op dit moment nog niet gebruiksvriendelijk of makkelijk toepasbaar te noemen. Het vereist meer dan gemiddelde IT-kennis om er mee te kunnen werken.

Baseline

Loghi is in staat om uiteenlopende teksten te ontcijferen of het nu handgeschreven, getypt of gedrukt is. De software doet dat in twee stappen. Eerst stelt het vast op welke lijn een regel loopt, de zogenaamde baseline. Op die manier weet de software welke zinnen bij elkaar horen. Daarna zet Loghi het plaatje van de tekst om naar digitale tekst. Door deze twee stappen kan Loghi niet alleen rekening houden met aantekeningen in de kantlijn of tussen regels, maar ook met teksten die verticaal zijn geschreven in bijvoorbeeld tabellen. De software herkent al die verschillende vormen van tekst en geeft de digitale weergave daarvan in de juiste context weer.

Nog niet makkelijk toepasbaar

De Loghi-software is zeer geschikt voor archiefonderzoek maar vereist wel meer dan gemiddelde technische IT-kennis om toe te kunnen passen. Een alternatief en gebruiksvriendelijker programma is Transkribus dat in tegenstelling tot Loghi geen open source is en waarbij voor grotere hoeveelheden betaald moet worden.

Samenwerking KNAW Humanities Cluster en het Nationaal Archief

Het KNAW Humanities Cluster en het Nationaal Archief blijven Loghi verder ontwikkelen om gedigitaliseerde collecties van het Nationaal Archief leesbaar en doorzoekbaar te maken. Dat is nu vastgelegd in officiële samenwerking, waarin ook het Nationaal Archief een ontwikkelaar gaat aannemen. ‘We hebben al 50 miljoen documenten gescand en zullen de komende jaren nog eens 50 miljoen pagina’s digitaliseren. Door deze veelal handgeschreven en getypte documenten met Loghi machineleesbaar te maken, kunnen gebruikers de documenten veel gemakkelijker doorzoeken’, zegt Liesbeth Keijser, projectleider digitalisering bij het Nationaal Archief. In de komende jaren komen de getranscribeerde teksten online beschikbaar.

bron: nationaal archief

Uniek en blijvend identificatienummer

Het Nationaal Archief heeft nieuw PID-beleid ontwikkeld. Persistent Identifiers, PIDs, zorgen dat informatieobjecten online terug te vinden zijn. Aanleiding voor het nieuwe beleid waren dode links en technische problemen waardoor bij sommige collecties geen nieuwe PIDs meer werden aangemaakt. Het nieuwe PID-beleid wordt onderdeel van de nieuwe I-strategie van het Nationaal Archief. Het PID-beleid is online beschikbaar en kan een handvat zijn voor organisaties die zelf aan de slag willen met PIDs.

Waarom zijn PIDs zo belangrijk?

PIDs (ook wel duurzame identifiers) zijn een belangrijke stap in het toegankelijk maken en houden van digitale collecties. Een PID is een uniek identificatienummer dat op een vaste plek is geregistreerd. Dus ook als de URL of de bestandsnaam verandert, blijft de informatie via de PID bereikbaar. Een informatieobject is dus altijd online terug te vinden. Zo blijft een bronvermelding correct als je verwijst naar een informatieobject of naar gegevens in een onderzoek. Maar ook als de objecten door andere systemen worden geïntegreerd, zorgt de PID ervoor dat de link blijft werken. Hiermee voorkom je linkrot (loze links) en blijft dit erfgoed altijd zichtbaar en bruikbaar voor de eindgebruiker. Goed PID-beleid en natuurlijk een goede uitvoering daarvan, zijn dan ook essentieel.

Gesprekken met eindgebruikers

Om dat te borgen, stelde het Nationaal Archief een projectgroep samen die het PID-beleid aan moest scherpen. We hebben workshops gehouden met medewerkers van alle relevante afdelingen van het Nationaal Archief. En met externen, zoals de Koninklijke Bibliotheek, het Internationaal Instituut Sociale Geschiedenis en Huygens ING, om inzicht te krijgen in het gebruik en de toepassing van PIDs binnen de erfgoedsector. Het gemaakte PID-beleid bepaalt welke digitale objecten een PID moeten krijgen, hoe en wanneer een PID gemaakt wordt. En wat er gebeurt met de PID als data gewijzigd of verwijderd wordt. In de nieuwe situatie leggen we een PID pas vast bij publicatie van het digitale object. Zo zorgen we dat er geen PID meer verwijderd wordt, bijvoorbeeld in het geval van een foutieve scan.

Ons PID-beleid raadplegen?

Het PID-beleid van het Nationaal Archief is te vinden op onze website. Voordat u met PIDs aan de slag gaat, kunt u ook de PID-wijzer bekijken op www.pidwijzer.nl. Dit is het kennisportaal over persistent identifiers in de erfgoedsector. Het gebruik van PIDs is een van de richtlijnen vanuit het Netwerk digitaal Erfgoed (NDE) en de Digitaal Erfgoed Referentie Architectuur.

Persistent identifier beleid

BHIC: nieuwe bronnen april 2023

In april 2023 zijn de indexen van de volgende bronnen toegevoegd. In de meeste gevallen zijn deze bronnen ook al digitaal te vinden op onze website.

Burgerlijke stand

Geboorten

  • Best: 1833-1848
  • Dinteloord: 1913-1922
  • Eersel: 1913-1922
  • Eethen, Genderen en Heesbeen: 1838-1857
  • Heeze: 1913-1922
  • Heusden: 1913-1922
  • Luyksgestel: 1913-1922
  • Maarheeze: 1883-1902
  • Made en Drimmelen: 1903-1917
  • Terheijden: 1836-1902

Doop-, trouw- en begraafboeken

Dopen

  • Berlicum en Middelrode: 1620-1646
  • Groot Linden: 1673-1679, 1688-1731

Trouwen

  • Megen: 1616-1675
  • Groot Linden: 1673-1679, 1687-1731

Begraven

  • Grave: 1655-1662

Schepenbanken

  • Berlicum:1749-1758
  • Helvoirt: 1778-1809
  • Schijndel: 1778-1781, 1783-1787
  • Vught en Cromvoirt: 1777-178

Foto’s

Aan de digitale beeldbank zijn in de afgelopen maand afbeeldingen toegevoegd:

  • 2126-: Foto’s van Made en Drimmelen
  • 1634-: Foto’s Liesbeth Sidler, Vught

Films

Via de filmbank Brabant in Beelden zijn de volgende nieuwe films te raadplegen:

  • VERBRUGGE-01: Film over jubileum priester en zusters uit Zijtaart/Wahlwiller
  • TURCK-01: Film over o.m. kampioenschap voetbalclub N.O.A.D. Tilburg
  • BHIC-000078: Dorpsfilm Steensel 1968
  • BHIC-000091 t/m 99: Films Ad van Zelst, Oirschot
  • SCH-07: Film buurtvereniging Waeleland, Schaijk

Gescande archiefstukken

Via scannen-op-verzoek is een groot aantal archiefstukken gescand en online gepubliceerd. Bekijk het complete overzicht (Excel-bestand)

Vrijwilligers bedankt

Het doorzoekbaar maken van bovengenoemde bronnen is uitsluitend mogelijk dankzij de hulp van ruim 90 vrijwilligers die werkzaam zijn bij het BHIC. Wij bedanken alle vrijwilligers voor hun betrokkenheid en inzet!