JOODSVERZET TIJDENS DE BEZETTING

0
131
Midden vorig jaar heeft het NKvJG-bestuur – tegen de achtergrond van 75 jaar Bevrijding – de leden opgeroepen het verhaal van vader, moeder, opa, oma en andere familieleden op te schrijven. Om nadere invulling te geven aan die donkere bezettingsperiode die zo heeft ingegrepen in de eigen familiegeschiedenis, in de eigen stamboom. Met daarbij de vraag het resultaat ervan beschikbaar te stellen voor een publicatie onder de titel Gezichten van Joods verzet. Veertig auteurs hebben aan de oproep gevolg gegeven en gezamenlijk meer dan veertig schetsen van Joodse verzetsstrijders gemaakt. Hun gezamenlijke inspanningen hebben geleid tot een boek van 388 pagina’s, dat door de NKvJG in eigen beheer wordt uitgegeven. Eind volgende week krijgen alle leden een exemplaar toegestuurd.
In zijn inleiding schrijft Ben Braber (foto): “Uit de bijdragen blijkt dat Joden getuigden van hun geloof of cultuur. Ze lieten zich niet terroriseren. Ze vochten terug. Ze protesteerden. Ze schreven voor illegale bladen en hielpen die te verspreiden, vaak met groot risico voor eigen veiligheid. Ze onttrokken zich aan de deportatie. Joods verzet had veel verschillende gezichten, maar toch ook een eigen identiteit. Het was verzet van slachtoffers. Het onderscheidde zich van niet-Joods verzet doordat relatief veel Joden deelnamen aan clandestiene activiteiten, inclusief gewapend verzet.”

Bij lezing van de Inhoudsopgave (zie hieronder) komt direct het diverse beeld van Joods verzet naar voren. Mannen en vrouwen, jongeren en ouderen, uit alle lagen van de bevolking, mensen die vanaf de meidagen van 1940 zich actief zijn gaan verzetten, anderen die hun verzet volhielden tot aan de Bevrijding. Die ondanks onderdrukking, vervolging en verraad, zelfs in gevangenschap hun verzetsactiviteiten blijven voortzetten. En daarbij steun ondervinden van familie en vrienden.
Het verhaal van Joden in verzet is hiermee verre van af. Er zijn eerder al tal van boeken en verhalen over Joods verzet verschenen. Onder meer van de hand van Ben Braber. Evenzeer zijn er nog tal van portretten van Joodse verzetsmensen te schrijven. Enkele van hen worden genoemd in de verhalen die in dit boek zijn opgenomen. Maar er zullen er ongetwijfeld ook nog zijn die vooralsnog anoniem een bijdrage aan het verzet hebben geleverd. De Nederlandse Kring voor Joodse Genealogie hoopt dat deze uitgave een aanmoediging is ook hun verhalen op schrift te stellen.
Uit de Verantwoording: “De oorlog ligt meer dan 75 jaar achter ons, er zijn steeds minder direct betrokkenen. Lang is de vraag blijven liggen waarom er zo lang en gedurende lange perioden zo weinig aandacht was voor de Jodenvervolging en Joods verzet. De bundel kan er toe bijdragen dat de vraag niet langer uit de weg wordt gegaan. Opdat niet vergeten wordt welke waarden mede door verzetshandelingen van individuele personen zijn hersteld. En opdat ieder zich iedere dag opnieuw afvraagt wat zij zouden doen als zij voor diezelfde dilemma’s worden geplaatst als hun ouders en grootouders”.