1 mei
Van de redactie
Leeswijzer voor de nieuwe opmaak
Militaire voorouders zoeken
Scans op Familysearch
Gevangenisregisters, project van het BHIC
Digitaal zoeken in Duitsland
Werkgroep scannen en indexeren van familiedocumenten
Digitaal zoeken in België
Cranck zijnde van de pest oft godtsgave
Van wien niet heeft, van dien zal genomen worden, ook wat hij niet heeft
VAN DE REDACTIE
“A peste, fame, belloque, libera nos Domine” (van pest, honger en oorlog, verlos ons Heer). Het leven van onze voorouders, arm of rijk, ging niet altijd over rozen. Tot in de negentiende eeuw maakten alle inwoners van de Meierij van ’s‐Hertogenbosch gedurende hun leven wel één of meer oorlogen mee: militaire troepen, waarvan niet altijd duidelijk was of ze nu aan de goede of de slechte kant stonden die door het dorp trokken, inkwartiering en schatting eisten en alleen als je geluk had geen vernielingen aanrichtten. Hongersnood, als de oogst weer eens mislukt was door het onweer of de vorst, of doordat de legers van Willem of Maurits van Oranje de boel platgebrand hadden. En ziekte. Die was er altijd en overal, door slechte hygiënische omstandigheden en het ontbreken van goede medische voorzieningen. Dit is een inderdaad mooi epidemie-nummer met veel leerzame artikelen
LEESWIJZER NIEUWE OPMAAK
Onder druk van de stijgende portokosten en de noodzaak tot bezuiniging van de NGV is besloten De Twee Kwartieren alleen nog digitaal te verspreiden. De redactie heeft daarbij de vertrouwde opmaak zo veel mogelijk gehandhaafd. In de praktijk blijkt dat de vormgeving met staande A5 pagina’s grote nadelen heeft. Dit komt vooral naar voren in het lezen op een laptop of desktopcomputer aangezien de staande pagina slecht gebruik maakt van de ruimte op het scherm. Op een tablet in de smartphonestand (rechtop) is het blad veel beter leesbaar. De pagina vult dan het hele scherm. Overgaan op een liggende A5‐pagina betekent dat ons blad op alle schermen, PC, laptop en tablet leesbaar wordt op het volle scherm met als gevolg dat u altijd de hele pagina overziet met een voldoende grootte van de letter om prettig leesbaar te zijn. De regel van de tekst op de liggende pagina is een heel stuk langer wat ten koste gaat van de leesbaarheid. Het was daarom nodig over te gaan op het gebruik van twee kolommen. U kunt het leescomfort met de instellingen van uw PDF‐ lezer zelf verbeteren door gebruik te maken van de instellingen van de PDF‐lezer. Op de meeste PDF‐lezers zullen de volgende instellingsmogelijkheden voorhanden zijn, uiteraard onder vaak wat verschillende aanduidingen. Weergave of beeld: doorlopend of per pagina: kies per pagina Weergave of beeld: best passend of paginabreed passend zijn goede keuzes. Als het scherm breed genoeg is, is het handig de miniaturen in de zijbalk ingeschakeld te hebben voor een snelle navigatie door het blad.
Ik complimenteer redactie met deze prettige leesbare uitvoering.
MILITAIRE VOOROUDERS ZOEKEN
In het nummer van juni 2018 vindt u vele toegangen tot de digitale bronnen met gegevens van de Nederlandse militairen zoals die in de lezing van Welmoed Bons naar voren kwamen.
SCANS OP FAMILYSEARCH
De Mormonen, officieel de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen, kopiëren al decennia voornamelijk op microfilm allerhande genealogische overzichten. FamilySearch is voor genealogen interessant om te gebruiken als de beteffende plaats nog niet in WieWasWie is opgenomen,
DIGITAAL ZOEKEN IN DUITSLAND
Digitaal zoeken naar stamboomgegevens zoals wij nu in Nederland gewend zijn hoef je in Duitsland niet te ver ‐ wachten. De privacyregels zijn er nog strenger dan hier en de gemeentes stellen hun gegevens maar moeizaam ter beschikking. De RK DTB‐boeken komen nu via Matricula langzamerhand meer ter beschikking. Zie hiervoor het arti ‐ kel in De Twee Kwartieren van maart 2018, pagina 37. Het aantal parochies dat Matricula bestrijkt wordt gestaag uitgebreid. Zie de website van Matricula.
DIGITAAL ZOEKEN IN BELGIË Voor het digitaal zoeken in België verwijzen we je op de eerste plaats naar de lezing van Herman Jorens van de Vlaamse Vereniging voor Familiekunde die in oktober 2018 een uitgebreide lezing gaf op onze verenigingsavond. In het verslag van de lezing is een reeks van links opgenomen naar de belangrijkste bronnen. Het meeste gemak hebt je van de digitale versie van De Twee Kwartieren 2018‐4. Verder kun je voor België goed gebruik maken van de website Geneanet.org. Net als op MyHeritage kan iedereen daar zijn gegevens plaatsen en er gegevens uit overnemen. Je vindt er veel gegevens uit België.
WERKGROEP SCANNEN EN INDEXEREN VAN FAMILIEDOCUMENTEN
We namen wegens de coronacrisis Astrid Magielse een telefonisch interview af over de werkgroep Scannen en indexeren van familiedocumenten die zij coördineert. Het scannen gaat momenteel gesmeerd. Er is nu een team van indexeerders maar de productie kan het tempo van de aanvoer niet aan. Niet iedere indexeerder heeft nu eenmaal evenveel tijd voor het indexeren. Er is daardoor een grote behoefte aan versterking van het huidige team. Voor belangstellenden die een bijdrage willen leveren aan de toegankelijkheid van genealogische data: je hebt een pc nodig met toegang tot internet en de bereidheid om er enige tijd aan te besteden. Wil je er aan meewerken om waardevolle regionale genealogische data toegankelijk te maken, neem dan contact op met Astrid Magielse: per e‐mail.
CRANCK ZIJNDE VAN DE PEST OFT GODTSGAVE
Mr Aert Sgraets, secretaris van Oirschot, hield tussen 1585 en 1594 een kroniek bij van bijzondere gebeurtenissen in zijn woonplaats. Over de maand mei van het jaar 1587 noteert hij: den gemeynen man at alleen spooryen broot daeruyt vele sieck ende pestilentien quamen, want daer het volck geode spyse begost te eeten syn gevoerden voer doot gebleven, ende de peste is in allen hoecken dat allen dage (Best uytgescheyden) ten minste ses off seve lycken. (de gewone man at alleen spurrie brood, waarin veel ziektekiemen zaten, want ofschoon er weer gezond voedsel beschikbaar was zijn veel mensen gestorven. De pest was overal zodat dagelijks (met uitzondering van Best) ten minste zes of zeven mensen overleden). Het COVID‐19 (coronavirus desease 2019) stelt ons allemaal zwaar op de proef. Of je nu ziek bent of (nog) gezond: geen mens ontkomt aan de gevolgen van deze besmettelijke ziekte, iedereen moet zijn levensstijl aanpassen en een groot deel van het dagelijks leven is tot stilstand gekomen. Nooit eerder maakten we in onze generatie een pandemie van deze omvang mee. Natuurlijk zijn de omstandigheden van de coronapandemie niet geheel te vergelijken met een pestuitbraak in de zestiende eeuw. Ofschoon er nog geen medicijn is tegen het COVID19 virus Zeer leesbaar artikel over de pest gedurende de eeuwen. Dit is een voortreffelijk verhaal over de pest door de eeuwen heen. aanbevolen. VAN WIEN NIET HEEFT, VAN DIEN ZAL GENOMEN WORDEN OOK WAT HIJ NIET HEEFT
Een bidprentje met de namen van vijf kinderen uit één gezin binnen drie weken na elkaar overleden. Het gezin Brekelmans uit Alem werd in 1934 zwaar getroffen door een mazelenepidemie. Dankzij de kranten uit die tijd (te raadplegen via Delpher) kunnen we deze dramatische episode reconstrueren. Hendriekus (Driek) Brekelmans, landbouwer te Alem, trouwt op 15 mei 1924 in de gemeente Alem, Maren en Kessel met Marie Steenbekkers. Achter elkaar worden de kinderen geboren: een zoon in 1925, Willem in 1926, Piet in 1927, Jantje in 1929. Het eerste Toontje overlijdt bijna zes maanden na zijn geboorte, maar wordt gevolgd door het tweede Toontje in 1931. In 1933 wordt het eerste dochtertje geboren, Maria Theresia. Dit is een leerzaam verhaal van de mazelen epidemie in 1934. Nu hebben we een vaccin, zie hoe nodig dit is.