Vrijwel iedereen die aan genetische genealogie doet heeft de naam Bryan Sykes wel eens gehoord. Hij is een van de pioniers van de genetische genealogie en grondlegger van het Mt-DNA=onderzoek voor het genealogische onderzoek. Hij is de geneticus die voorstelde dat 95% van de Europeanen hun afkomst kon traceren tot een van de zeven vrouwen die duizenden jaren geleden leefden. Vanwege zijn boek en zijn spreken in het openbaar, werden een dozijn of meer “genealogische DNA-bedrijven” opgericht en kort daarna namen duizenden genealogen DNA-tests.
Zijn boek De zeven dochters van Eva (2001) stelde voor dat meer dan 95% van de levende Europeanen hun afkomst konden traceren tot een van de zeven vrouwen die tussen 8.500 en 45.000 jaar geleden leefden. Zij, op hun beurt, zouden hun afkomst delen met een enkele Eva, die nog eerder in Afrika woonde. Hij gaf de zeven vrouwen namen en, anticiperend op de wens van mensen om te weten tot welke “stam” ze behoorden, zette hij hetzelfde jaar een van de eerste direct-to-consumer genetische testen bedrijf, Oxford Ancestors, op als een Oxford University spin-out.
Sykes begon dit werk lang voordat moderne methoden van het hele-genoom DNA-sequencing beschikbaar waren. Toen eind jaren tachtig, hij, Erica Hagelberg en Robert Hedges van Oxford’s Research Laboratory for Archaeology voor het eerst DNA uit botten tot 12.000 jaar oud haalden, kozen ze ervoor om zich te richten op mitochondriaal DNA (mtDNA). Er zijn meer dan 1.000 mitochondriën in elke cel. Het wordt grotendeels onveranderd overgeërfd in de moederlijke lijn over duizenden jaren, terwijl nucleair DNA wordt gemengd met elke generatie. Om te testen of het mogelijk zou zijn om mtDNA te gebruiken om verre voorouders te traceren, bevestigde Sykes eerst dat gedomesticeerde gouden hamsters van talrijke plaatsen, waarvan hij had gehoord dat ze allen van één enkel in het wild gevangen wijfje afstammen, de zelfde handtekening in hun mtDNA hadden.
Sykes gebruikte deze methode om het mysterie op te lossen van de oorsprong van de eilandbewoners die verspreid waren over de Stille Oceaan: of ze nu waren aangekomen uit Amerika, zoals Thor Heyerdahl had gesuggereerd op basis van de reis van 1947 van de Kon-Tiki vlot, of uit Azië. Na een motorongeluk op vakantie in het midden van de jaren ’90, realiseerde Sykes zich dat hij deze onzekerheid kon oplossen met mtDNA. Hij ging verder met monsters verzamelen van eilanden in de Stille Oceaan en pacific rim landen, en stelde vast dat Polynesië was in feite volledig in Azië was gevestigd.
Adam’s Curse (2003) trok enkele controversiële conclusies over de invloed van het Y-chromosoom op het mannelijk gedrag, maar behandelde ook studies die de afkomst via Y-chromosomen traceerden. Toen de voorzitter van het farmaceutische bedrijf GlaxoSmithKline, Sir Richard Sykes, zich afvroeg of de twee misschien verwant waren, verzamelde Bryan DNA van tientallen Sykeses in Groot-Brittannië. Hij ontdekte dat meer dan de helft van hen dezelfde ongewone Y-chromosoomvariant deelden, wat suggereert dat er een enkele stichter in Yorkshire was in de 13e of 14e eeuw.