JAARGANG CXXXVIII, NUMMER 2 (JUNI 2021)
Geleense Luijten in de zestiende en zeventiende eeuw – Wim Donners
Genealogie van de Nederlands-Indische familie Godin – Erik Godin
Rosenhoek / Rozenhoek (Groningen) – Petronella J.C. Elema
Klumper (Groenlo) – Sebastiaan Roes
The first Kuykendall generations – P.M. Kernkamp
Een deel van het archief van de bisschoppen van Roermond is online gezet. En hierin ook een groot deel van de huwelijksdispensaties!
Voor genealogen kan daar heel interessante informatie in staan. Soms worden er wel 4 generaties genoemd, waarmee de bloedverwantschap tussen de echtgenoten aangetoond wordt.
“Stukken betreffende het verlenen van huwelijksdispensaties, het sluiten van gemengde huwelijken en de behandeling van huwelijksproblemen” 892-916 Brieven van pastoors betreffende verzoeken om dispensatie te verlenen in huwelijksbeletselen wegens bloed- en aanverwantschap en in huwelijksroepen, en betreffende problemen aangaande het sluiten van huwelijken, met name met ketters, 1665-1802 en z.d., 17de en 18de eeuw”.
Verder zijn ook nog stukken van 14.A002C Officialaat, de kerkelijke rechtbank van het eerste bisdom Roermond, 1599-1797 online gekomen. De archieven van het bisdom gaan terug tot het jaar 1559, het jaar waarin het zogenaamde eerste Bisdom Roermond tot stand kwam.
De archiefbescheiden betreffende de periode 1559 – 1801 en 1840 – 1940, bevinden zich bij het Rijksarchief in Limburg te Maastricht en zijn openbaar voor derden.
De archieven vanaf 1940 bevinden zich nog bij het bisdom zelf en zijn niet openbaar. Het beheer hiervan geschiedt door de archivaris, die hierbij wordt ondersteund door enkele medewerkers en vrijwilligers.
Voor verder informatie kunt u contact opnemen met de archivaris van het bisdom: drs. Mart Bohnen, tel. 0475-386775
Archieven eerste bisdom Roermond (1559-1801)
In samenwerking met het Regionaal Historisch Centrum Limburg zijn de archieven van het eerste bisdom Roermond (1559 – 1801) geïnventariseerd. Het betreft het archief van het kapittel van dat eerste bisdom, het archief van de kerkelijke rechtbank (officialaat) en het archief van de bisschoppen uit die periode. Deze boeken zijn hieronder te downloaden.
Inventaris archief bisschop eerste bisdom Roermond
Inventaris archief officialaat eerste bisdom Roermond
Inventaris kathedraal Kapittel eerste bisdom Roermond
Een overzicht per plaats: huwelijks dispensaties – Limburg
Kerkvisitaties
Eveneens zijn de circa 1700 verslagen van de kerkvisitaties uit de 17e en 18e eeuw getranscribeerd en vertaald. Kerkvisitaties zijn officiële inspecties van de 150 parochies van het eerste bisdom Roermond (1559-1801) die door of namens de bisschop zijn uitgevoerd. Dit bisdom omvatte grote delen van de huidige provincie Limburg, maar ook parochies in de regio Nijmegen, Oost-Brabant en de Duitse Nederrijn.
Op een speciale website is meer informatie over de kerkvisitaties en over het betreffende project te vinden. Ook zijn hier de originele Latijnse teksten, hun transcripties en vertalingen deels in het Nederlands en deels in het Duits – te raadplegen.
Rechtstreeks naar website kerkvisitaties >>>
Achtergrondinformatie over Kerkvisitaties >>>
Nieuwsbericht over presentatie Kerkvisitaties >>>
Ingezonden door Ab Stikkelorum, NGV afdeling Rijnland
Artikel gepubliceerd op 14-6-2021 in de Volkskrant, een reportage van Paul Onkenhout.
Nu is stamboomonderzoek mateloos populair. Ook het vermoeden dat je afstamt van Karel de Grote of Willem van Oranje? Velen kennen, vooral sinds corona de drang om hun familiegeschiedenis uit te pluizen. Dat is de afgelopen jaren trouwens steeds gemakkelijker geworden, aldus Paul Onkenhout.
In het artikel schrijft Paul onder andere over Wim Kros uit het Brabantse Heesch, een verzamelaar en uitgever en hoofdredacteur van hobbybladen. Kros vertelt over 38 dozen met foto’s en knipsels uit kranten en tijdschriften die zijn laatste verhuizing opleverde en nu in de schuur van een vriend staan. Kros is niet een man die rust voordat hij een foto gevonden heeft van een voorouder. Veel mensen beperken zich tot alleen data en plaatsen, hij vindt dat saai.
Het volledige artikel is helaas alleen voor abonnees van de Volkskrant te lezen.
Gelukkig worden de coronabeperkingen minder en naast digitale informatie op de website NGV.nl hopen we dat het informatiecentrum in Bunnik weer opengesteld kan worden en u de grote collectie met boeken en tijdschriften kunt doorzoeken.
Aanvulling door Mathieu Hendriks
Ook de NRC heeft op 27 mei een groot artikel gewijd aan de Genealogie beoefening.
In de vorige eeuw nog zo dat je fysiek naar de archieven toe moest om daar in indexboeken, microfiches of kwalitatief matige films met scans van de aktes, gemaakt door de Mormomen, om gegevens te zoeken, op te schrijven en thuis uit te werken in een genealogie/patroniem om stamboom. Daarbij lag de nadruk om zoveel mogelijk gegevens te vinden en als het kon zo ver mogelijk terug te gaan.
Nu met internet is het hoe langer hoe eenvoudiger om even een stamboom samen te stellen die teruggaat tot rond 1800 of soms zelfs tot 1600.
Dat betekent meer tijd voor “aankleding” van de stamboom. Wat gebeurde er in de wereld op de geboortedag; wat was het voor weer tijdens de huwelijksdag; in welk soort huizen woonden de voorouders; wat hield hun beroep in. Zijn er voorouders die in het gevang gezeten hebben voor een klein of groot vergrijp? Hoe zag hun leven er uit? Juist deze aankleding maakt de stamboom levendig.
De NRC roept de lezers op om in maximaal 150 woorden op te schrijven wat je als genealoog tijdens je zoektocht bent tegen gekomen.
Lees het NRC artikel. En een selectie van wat binnenkwam.
De microfoon, die de geluiden tot zich neemt
TOP 40 van liederen uit de Gouden Eeuw
De bekostiging van de vuurtoren van de I, Oude Wetering (deel 2 en slot)
Max Nabarro, filmexplicateur en draken-temmer
Miljoenen aktes gelinkt
Renovatie van een keur in Rotterdam
De hortulanus van de Kruydhof in Utrecht
Van Horigheid tot Kinderarbeid
Tips uit NGV periodieken
Enquête arbeidsomstandigheden
Genealogische Publicaties (130)
Uit het Memoriboek van Pastoor Loeffs
Roel Boomstra veroverde opnieuw de wereldtitel dammen
De Gracieuse, Magazijn voor Neerland’s vrouwen
Pieter Teyler van der Hulst, een kind van de Verlichting
Leon Boedels, de man met de hoge hoed
Een oud Carnavalsvermaak. Gansrijden
De bekostiging van de vuurtoren van de Oude Wetering (I)
Hoe we handiger kunnen zoeken op internet met gebruik van Booleaanse operatoren
Nieuwe boeken die de aandacht vragen
Gebouwd op ossenhuiden (reactie)
Enquete arbeidsomstandigheden
Genealogische Publicaties (130)
Bedreigde schout
Verder aangevuld met links naar genealogie in Nederland en genealogie in de wereld
Het jaarbericht van het boekjaar 2020 staat vanaf vandaag online. Dit is het eerste jaarbericht van het nieuwe Historisch Centrum Limburg. Dit jaarbericht is te vinden op de pagina beleid en jaarverslagen. 2020 is namelijk het eerste jaar dat we onder deze nieuwe naam zijn ingegaan. Met de aansluiting van de gemeente Heerlen in onze Gemeenschappelijke Regeling werd de bestuurlijke en organisatorische overgang van het gemeentearchief Rijckheyt in het HCL een feit.
Maar hoe anders is dit bijzondere samenwerkingsjaar verlopen dan wij bij aanvang hadden kunnen vermoeden. De coronacrisis veranderde ieders leven ingrijpend. Veel activiteiten en werkzaamheden konden op de gebruikelijke wijze geen doorgang vinden. De studiezalen sloten hun deuren en personeel werkte thuis en sprak elkaar via videoverbindingen. Voor alle gebruikers van onze archieven en collecties werd de digitale dienstverlening ter hand genomen om te blijven voorzien in gevraagde informatie. Een van de speciale activiteiten die het HCL ondernam was het initiatief om het corona-archief voor Limburg aan te leggen.
Hoe dan ook is 2020 in vele opzichten een uitermate bijzonder jaar geweest dat blijvend in ons geheugen gegrift zal staan. Wat het jaar aan speciale zaken voor het publiek heeft opgeleverd staat in dit jaarbericht beschreven, want ondanks alle beperkingen hebben we bij het HCL vooral niet stil gezeten.
Archieven hebben vele kilometers aan handgeschreven teksten. Computers kunnen die steeds beter lezen. Daarmee wordt het mogelijk om op korte termijn de meeste handgeschreven archivalia te digitaliseren en daarna de tekst leesbaar te maken..
Men gebruikt hierbij complexe software die met gebruikmaking van AI tot steeds betere resultaten leidt. Dit project wordt geleid door het Noord-Hollands Archief, waarbij men transcribus gebruikt. Deze techniek brengt een revolutie in het archiefwezen. Voor veel genealogen komt nu de inhoud van moeilijk te lezen oude handschriften op korte termijn beschikbaar. Dit is vergelijkbaar met de digitale krantenbak van Delpher.
Ik schreef al eerder over dit onderwerp maar fragmentarisch, met het lezen van dit artikel bent U helemaal bij.
U vindt deze gegevens in het wetenschappelijk deel van de NRC van vandaag 12 juni 2021
Het snel doorzoeken van archiefstukken op zoekintranscripties.nl is nu mogelijk omdat handgeschreven bronnen met behulp van transcriptietechniek machineleesbaar zijn gemaakt, en zijn verrijkt met kunstmatige intelligentie. Dat biedt grote kansen voor historisch onderzoek. Op dit moment zijn er 1,5 miljoen transcripties te bekijken op de website zoekintranscripties.nl. Daarvan zijn er 90.000 verrijkt en doorzoekbaar. Het is een eerste tussentijds resultaat dat nu al aangeboden wordt aan het publiek. De verwachting is dat deze zomer 2 miljoen verrijkte transcripties doorzoekbaar zijn op zoekintranscripties.nl. Het gaat om historische handgeschreven documenten van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) uit de 17e en 18e eeuw van het Nationaal Archief en notariële archieven uit de 19e eeuw van het Noord-Hollands Archief en andere Regionaal Historische Centra. Zoekintranscripties.nl is qua inhoud en gekozen techniek, waar mogelijk, open source en bruikbaar voor andere erfgoedinstellingen.
Voor de selectie van leveranciers voor de doorontwikkeling is een aanbestedingsprocedure uitgevoerd. Picturae bleek de beste partij voor de ontwikkeling van de achterkant van de projectwebsite. Picturae is een bekende in de erfgoedwereld met onder andere producten als het crowdsourcing platform Vele Handen en digitalisering van archieven. Ze zijn verantwoordelijk voor de verbetering en modernisering van de transcripties, het toekennen van entiteiten en het ontwikkelen van een transcriptie beheersysteem.
Sioux Technologies is als onderaannemer aangesloten voor de kunstmatige intelligentie. Aincient is betrokken vanwege de kennis van kunstmatige intelligentie, het erfgoedveld en projectmanagement. Clean Code ontwikkelde de voorkant van de projectwebsite, inclusief de inrichting van de zoekmachine. Clean Code is een klein, innovatief bedrijf uit Amsterdam dat zich richt op user interfaces en data analyse. De expertise van onderaannemer Duizendvijftig is het grafisch ontwerp en het coderen.
Bericht nationaal archief: transcripties
